15-mavzu. Parrandalar marfologiyasi va xususiyatlari Reja

Me’da osti bezi - Pancreas tovuqlarda 2-3 ta, o‘rdak-g‘ozlarda 2 ta yo‘lli bo‘lib, o‘nikki barmoq ichakning oxiriga ochiladi. Ko‘pchilik parrandalarda o‘ng bo‘lagida o‘t xaltachasi - vasica fellea bo‘lib, chap bo‘lagida alohida jigar yo‘li - ductus hepaticus bor. O‘ng bo‘lagining yo‘li o‘t xaltachasiga boradi. Keyingi bo‘lagining o‘t yo‘li - ductus cysticus o‘nikki barmoq ichakka ochiladi. Bu ichaklarning shilliq qavatida 2 xil prosess – bezlarning suyuqlik ajratish va so‘rilish prosesslari boradi.

Yo‘g‘on ichaklar ikkita ko‘richak bilan to‘g‘ri ichakdan iborat. Ko‘richak uchlari bilan oldinga qaragan bo‘ladi, to‘g‘ri ichak kloakaga ochiladi. To‘g‘ri ichak kloakadan sfinkterlar bilan chegaralanib turadi. Shilliq pardasida limfoid to‘plamlari bo‘ladi, ichak devori silliq va ko‘ndalang –targ‘il muskulli.

Kloaka ichaklarning oxiri hisoblanib, halqasimon ikkita burma yordamida uch qismga bo‘linadi: oldingi - caprodeum, o‘rtadagi - urodeum va oxirgi - proctodeum. Oldingi bo‘limga to‘g‘ri ichak, o‘rtadagi bo‘limga siydik va urug‘ yo‘li ochiladi. Oxirgisi anal teshigi bilan tugaydi. Oxirgi bo‘limning oqori qismida bo‘rtik-fabrisiyev xaltachasi - Bursa fabricii bo‘ladi. Katta yoshli parrandalarda u yo‘qonlib ketadi. Ichaklarning uzunligi har xil: tovuqlarda 160-170 sm, tanasi uzunligidan 6 marta ortiq, o‘rdak, g‘ozlarda 4-6 marta, yovvoyi qushlarda kaltaroq (tanasidan 1,5-2 baravar uzun) bo‘ladi.