14-mavzu. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti sh. M. Mirziyoyev yangi O‘zbekistonning novator rahbari sifatida Reja

Birinchidan, 
demokratik davlat boshqaruv mezonlarini belgilovchi 
prinsiplarni hayotga sobitqadamlik va jadallik bilan joriy etib borish. Bular 
boshqaruvda inson huquq va manfaatlarining ustuvorligi, hokimiyatlar taqsimlanishi 
(shu jumladan, davlat boshqaruvini amalga oshiruvchi organlar o‘rtasida 
vakolatlarning oqilona taqsimlanishi), qonun ustuvorligi, davlat boshqaruviga xalq 
ommasi hamda fuqarolik jamiyati institutlarini keng jalb etish, davlat boshqaruvi 
organlari faoliyatining oshkoraligi va ochikligi kabi tamoyillardir. 
Ikkinchidan, 
davlat boshqaruv apparata faoliyatining qonunchilik, huquqiy 
bazasini zamonaviy talablar asosida takomillashtirib borish nazarda tutiladi. 
Uchinchidan, 
ijroiya hokimiyati tizimidagi boshqaruv bilan shug‘ullanuvchi 
organlarning tarkibiy tuzilmasi va funksiyalarini ratsionallashtirish ma’muriy 
islohotning muxim vazifasi xisoblanadi. Bunda davlat boshqaruvida muvoziy 
tuzilmalarning bo‘lishi va bir-birining vazifalarini takrorlashning mavjud bo‘lishini 
bartaraf etib borish talab etiladi. 
Turtinchidan, 
davlat boshqaruvi organlari faoliyatining ochiqligini 
ta’minlash, ularning fuqarolik jamiyati institutlari bilan hamkorligini ta’minlovchi 
samarali mexanizmlarni yaratish, ular faoliyati ustidan jamoatchilik nazoratini 
faollashtirish zurur. 
Beshinchidan, 
davlat boshqaruvini modernizatsiya qilish va ma’muriy 
islohotlar samarasini oshirishda tegishli vakolatli organlar faoliyatining huquqiy 
asoslarini (reglamentlarini) izchil takomillashtirish alohida axamiyat kasb etadi. 
Bunday huquqiy xujjatlar qatorida Ma’muriy protsessual kodeksning, “Ma’muriy 
protseduralar to‘g‘risida”gi va “Davlat xizmati to‘g‘risida”gi qonunlarning qabul 
kilinishi Harakatlar strategiyasida aytib o‘tiladi. 
O‘zbekistan Respublikasida sudyalar mavqeini oshirish bo‘yicha sudya 
lavozimida bo‘lishning ilk marotaba besh yillik, keyin o‘n yillik muddatini va 
shundan so‘ng muddatsiz davrini belgilash hamda sud raislarining sudyalarga 
nisbatan intizomiy ish qo‘zg‘atishga oid vakolatini tugatish nazarda tutiladi. 
O‘zbekistan Respublikasi Prezidentining 2017 yil 21 fevraldagi “O‘zbekistan 
Resiublikasi sud tizimi tuzilmasini tubdan takomillashtirish va faoliyati 
samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida
≫
gi PF-4966-son Farmoniga 
ko‘ra, amaldagi sud kotibi lavozimi tugatilib, sudlarning tuzilmalariga sudya katta 
yordamchisi, sudya yordamchisi lavozimlarining kiritilishi kelgusida sudyalarni odil 
sudlov bilan bevosita bog‘liq bo‘lmagan vazifalardan ozod qilishga hamda sudyalar 
zaxirasining shakllanishiga xizmat kiladi. 

---

Shuningdek, ushbu farmonga asosan sudyalik lavozimlariga nomzodlarni 
tanlash va tayinlash tartibini yanada takomillashtirish maqsadida sudyalar 
xamjamiyatining oliy organi xisoblanadigan va O‘zbekistan Respublikasida sud 
hokimiyati mustaqilligining konstitutsiyaviy prinsipiga rioya etilishini ta’minlashga 
ko‘maklashadigan O‘zbekistan Respublikasi Sudyalar oliy kengashi tashkil etildi. 
Kengashning asosiy vazifalari sifatida sudyalik lavozimlariga nomzodlarni tanlov 
asosida tanlash, malakali va mas’uliyatli mutaxassislar orasidan sudyalarni 
tayinlash, raxbarlik darajasidagi sudyalik lavozimlariga ko‘rsatish uchun tavsiya 
berish yo‘li bilan sudyalar korpusini shakllantirish, sudyalar daxlsizligi buzilishining 
va ularning odil sudlovni amalga oshirish borasidagi faoliyatiga aralashishning 
oldini olish bo‘yicha choralar ko‘rish, odil sudlovga erishish darajasini va uni 
amalga oshirish sifatini yaxshilash bo‘yicha takliflar berish va boshqa muxim 
vazifalar belgilandi. 
Shuningdek, sudyalarning aloxida maqomini inobatga olgan xolda, ularning 
mexnatiga xaq to‘lash normalari va pensiya ta’minoti mexanizmini belgilash, shu 
jumladan, sudlar faoliyatini faqat budjet mablag‘lari xisobidan moliyalashtirish 
tartibini, xar yili respublika budjetida qonunchilik va ijro hokimiyati organlaridan 
ajratilgan xolda aloxida qatorda belgilash tizimi joriy etiladi. 
Sudya sud hokimiyatining sha’ni va mustaqilligini mo‘tabar tutishi, xalol va 
beg‘araz bo‘lishi, qonunga rioya etishi va fuqarolarning huquqlarini xurmat kilishi, 
xar kanday nojuya harakatlar yoki shunday bo‘lib ko‘rinishi mumkin bo‘lgan 
harakatlardan o‘zini tiyishi, o‘zining sudyalik lavozimi nufuzidan shaxsiy 
manfaatlari yoki boshqa shaxslarning manfaatlari yo‘lida foydalanishdan o‘zini 
saqlashi, huquq sohasida o‘zining 
kasb malakasini oshirib borishi, sud jarayonida taraflarga sabr-toqatliligini va 
obro‘sini ko‘rsatishi, shaxsiy xayotda yuksak ahlokiy qoidalarga amal qilishi shart. 
O‘zbekistan Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947-son 
Farmoni bilan tasdiqlangan “2017-2021 yillarda O‘zbekistan Respublikasini 
rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasini “Xalq 
bilan muloqot va inson manfaatlari yili”da amalga oshirishga oid Davlat dasturining 
ikkinchi yo‘nalishi qonun ustuvorligini va sudning chinakam mustaqilligini 
ta’minlash chora-tadbirlarini nazarda tutadi. Jumladan, O‘zbekistan Respublikasi 
Prezidentining 2017 yil 21 fevraldagi “O‘zbekistan Respublikasi sud tizimi 
tuzilmasini tubdan takomillashtirish va faoliyati samaradorligini oshirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-4966-son Farmoni bilan sudyalar xamjamiyatining oliy 
organi xisoblanadigan va O‘zbekiston Respublikasida sud hokimiyati 
mustaqilligining konstitutsiyaviy prinsipiga rioya etilishini ta’minlashga 
ko‘maklashadigan O‘zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashi tashkil etildi.
Mazkur farmon bilan O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi va Oliy xo‘jalik 
sudini birlashtirish, fuqarolik, jinoiy, ma’muriy va iktisodiy sud ish yurituvi 
soxasidagi sud hokimiyatining yagona oliy organi - O‘zbekiston Respublikasi Oliy 
sudini tashkil etish; ommaviy-huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan ma’muriy 
nizolarni, shuningdek, ma’muriy huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi ishlarni ko‘rib 
chiqishga vakolatli bo‘lgan Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent 
shahar ma’muriy sudlarini, tuman (shahar) ma’muriy sudlarini tashkil etish; 

---

O‘zbekiston Respublikasi Harbiy sudi, okrug va xududiy harbiy sudlarning 159 ta 
shtat birligini qisqartirish va O‘zbekiston Respublikasi harbiy sudining qo‘riqlash 
vzvodini tugatish;
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Harbiy xay’ati, O‘zbekiston Respublikasi 
Harbiy sudi, okrug va xududiy xarbiy sudlar shtat birliklarini sudyalar va xarbiy 
sudlar xodimlaridagi xarbiy xizmatchilar huquqiy maqomi, shu jumladan xarbiy 
xizmatchilar uchun belgilangan huquq, imtiyoz va afzalliklar saklanmagan holda 
O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari tarkibidan O‘zbekiston Respublikasi 
Oliy sudi tizimiga o‘tkazish;
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining Xarbiy xay’atini tugatib, O‘zbekiston 
Respublikasi Oliy sudining ma’muriy ishlar bo‘yicha sudlov xay’atini tashkil etish; 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar xo‘jalik sudlarini 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar iqtisodiy sudlari etib 
o‘zgartirish; ishlarni birinchi instansiyada ko‘rib chiqishga vakolatli bo‘lgan 71 ta 
tumanlararo, tuman (shahar) iqtisodiy sudlarini tashkil etish; amaldagi sud majlisi 
kotibi lavozimini tugatib belgilangan umumiy shtat birligi doirasida sudlarning 
tuzilmalariga sudya katta yordamchisi, yordamchisi lavozimlarini kiritish 
ma’qullandi.