14-mavzu. Ma’naviy-axloqiy tarbiya

 
Muammoli vaziyat
o‘zining ahamiyati jihatidan mashqqa yaqin turadi, ammo 
uning o‘ziga xos tomoni tarbiyalanuvchida faollik, ijodkorlik, mustaqillik 
namoyon bo‘lishi uchun sharoit yaratadi. Dastlab hikoya-vaziyat tavsiya etiladi, 
masalan birorta hikoya ma’lum bir erida to‘xtatiladi.
 
Tarbiyachi tarbiyalanuvchilarga hikoyadagi qahramonlar xulqini baholashni 
tavsiya etadi. Tarbiyalanuvchilarning javoblari muhokama etiladi va hikoyadagi 
ijobiy, insoniy xulq haqida bir fikrga kelinadi. Keyinchalik tarbiyalanuvchilarga 
real muammoli vaziyat taklif etiladi: futbol o‘yini ketyapti. Bir jamoaning sardori 
yaxshi o‘yinchi, uning jamoasi har doim yutib chiqadi. Mana shunday voqea sodir 

---

bo‘ldi: u jamoadagi bir o‘yinchi koptokni noto‘g‘ri tepgani uchun uni qattiq uradi. 
Undan o‘yinchi bilan qo‘pol munosabatda bo‘lgani uchun o‘yinchidan kechirim 
so‘rash talab etiladi. U kechirim so‘rashdan bosh tortadi, demak, uni o‘yindan 
chetlashtirish kerak. Tarbiyalanuvchilariga avval tarbiyachining yordamida, 
keyinchalik esa mustaqil ravishda bu muammoni hal etish tavsiya etiladi.
 
 
Ma’naviy-axloqiy motivasiyani hosil qiluvchi metodlar.
Bu guruh 
metodlaridan 
tarbiyachi 
tarbiyalanuvchilarda 
ijobiy 
axloqiy 
sifatlarni 
mustahkamlash, tarbiyalanuvchi xulqidagi salbiy tomonlarni yo‘qotish maqsadida 
foydalaniladi. Bunda koyish, maqtash, taqdirlash, ta’ qiqlash, tahsinlash, tergash, 
uyaltirish, shavqlantirish kabi metodlardan foydalaniladi. 
Koyish
- jazo berishning 
yengil turi. Tarbiyalanuvchiga tanbehlovchi so‘z aytish, tanbeh berish, urishib 
qo‘yish. 
Maqtash
- tarbiyalanuvchini uning o‘ziga yoki boshqalar oldida yaxshi 
tomonlarini ko‘rsatib gapirish, yaxshi qilib ko‘rsatish.