14-mavzu. Kesh xotira xususiyatlari, asosiy va kesh xotiralarga murojaat qilish algoritmlari

Akslanish funksiyasi
Asosiy xotiradan keshga ma’lumotlar bloki qanday ko’chirilishini misolda ko’ramiz. Faraz qilaylik, bizda har biri 16 ta sozli bo’lgan 128 blokdan iborat, umumiy 2048 (2 K) soz’li kesh va 16 razryadli adreslanuvchi asosiy xotira bor. Asosiy xotira hajmi 64 K so’zli bo’lib, biz uni har biri 16 soz’li 4 K blok sifatida qaraymiz. Hozircha ketma-ket adreslar ketma-ket so’zlarni ko’rsatadi deb hisoblaymiz.


To’g’ri akslanish
Asosiy xotira va keshdagi bloklani taqqoslashning eng oddiy usuli to’g’ri akslanishdir. Bu texnologiyada asosiy xotiraning j bloki keshning j blokida akslanadi.
S layd

Bunda asosiy xotiraning 0, 128, 256, … bloklari keshning 0 blokiga yoziladi. Asosiy xotiraning 1, 129, 257, … bloklari keshning 1 blokiga yoziladi. Keshning har bir blokiga asosiy xotiraning bir necha bloklari yozilar ekan, hali to’la bo’lmagan keshda ham pozitsiya uchun musobaqalashuv paydo bo’lishi mumkin. Masalan, dasturning 1-blokdagi komandalari o’tish algoritmidan keyin 129-blokda ishni davom ettirishi mumkin. Dasturning bajarilishi mobaynida har ikkala blok keshning 1-blokiga ko’chirilishi shart bo’lib qoladi. Bu oson bajariladi: qaysi blok eskiroq bo’lsa, yangirog’i uning o’rniga yoziladi.

Shunday qilib, blokning keshdagi joylashuvi uning asosiy xotiradagi adresidan kelib chiqadi. Xotiradagi adres 3 ta maydonga bo’lingan bo’lishi mumkin (5.15 rasm). 4 ta kichik razryad blokning 16 so’zini beradi. Keshga yangi blok yozilganda blok nomerining 7 razryadli maydoni uning joylashuvini aniqlaydi. Yuqori 5 ta razryad blokning asosiy xotiradagi adresini aniqlaydi. Blokni keshga yozishda ular maxsus teg maydoni (deskriptorda) ko’rsatiladi. Bunday maydon keshning har bir bloki uchun mavjud bo’lib, u keshning joriy blokida saqlanayotgan 32 blokning qaysi biriga saqlanayotgan axborot mos kelishini aniqlaydi.
Dasturning bajarilish jarayonida MP adreslarni generatsiyalaydi, ularning har birida 7 razryadli blok nomeri maydoni undagi aniq blokni ko’rsatadi. Bu blokning tegi adresning yuqori 5 razryadi bilan taqqoslanadi, agar ular mos bo’lsa, kerakli so’z keshda ekanligi ma’lum bo’ladi. Aks holda kerakli so’z mavjud blokni asosiy xotiradan keshga nusxalash lozim bo’ladi. Bu to’g’ri akslantirish texnologiyasi bo’lib, o’zi sodda lekin egiluvchanligi yo’q.