№14 mavzu: Inson huquqlari umumjaxon deklarsiyasi, inson va fuqarolar huquqlarining tavsifi

__
Shu savollar orqali amaliy mashg’ulotni bajaring. Bir xillik bo’lgan xolatlarda javoblar inobatga olinmaydi va talaba baholanmaydi.

№14 mavzu: Inson huquqlari umumjaxon deklarsiyasi, inson va fuqarolar huquqlarining tavsifi.
1-topshiriq.
“Inson huquqlari Umumjahon deklaratsiyasi” haqida esse yozing.
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi davlatimizning ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy, jamiyat rivojlanishining strategik yo‘nalishlari, boshqaruvning adolatli va demokratik printsiplari, inson huquq va erkinliklari kafolatlari, ma’naviy qadriyatlarimiz asoslarini mustahkamlab berdi. 
Konstitutsiya 6 ta bo‘limdan iborat bo‘lib, uni 2-bo‘limi “Inson va fuqarolarning asosiy huquqlari, erkinliklari va burchlari” deb nomlangan. Ushbu bo‘limda demokratik rivojanish yo‘lini tanlab olgan davlatimizning inson huquqlari masalasiga doir siyosatining asosiy qoidalari ko‘rsatilgan. Mazkur bo‘limning mazmuni va mohiyati Konstitutsiyamizning 13-moddasida mustahkamlangan bo‘lib, inson, uning hayoti, erkinligi, sha’ni, qadr-qimmati va boshqa daxlsiz huquqlari oliy qadriyat hisoblanadi, degan yuksak insonparvarlik tamoyil aks etgan. 
Asosiy qonunimizda mustahkamlangan inson huquq va erkinliklarining mazmuni 1948 yilda qabul qilingan Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining mazmuniga mos keladi. 
Bugungi kunda fuqarolarning shaxsiy, iqtisodiy-ijtimoiy, siyosiy va madaniy huquqlarini himoya qilishga yo‘naltirilgan 120 dan ortiq qonunlar qabul qilingan. Masalan, “Oliy Majlisning Inson huquqlari bo‘yicha vakili (Ombudsman) to‘g‘risida”gi, Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi, O‘zbekiston Respublikasida nogironlarni ijtimoiy himoya qilish to‘g‘risida”gi, “Kasaba uyushmalari, ularning huquqlari va faoliyatining kafolatlari to‘g‘risida”gi, “Aholini ish bilan ta’minlash to‘g‘risida”gi, “Ta’lim to‘g‘risida”gi, Iste’molchilarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida”gi, “Fuqarolarning murojaatlari to‘g‘risida”gi Qonunlar shular jumlasidandir. Shuningdek, Respublikamiz inson huquqlarini himoya qilish bilan bog‘liq 70 ga yaqin xalqaro hujjatlarga qo‘shilgan. Bundan tashqari, mamlakatimiz parlamenti tomonidan Birlashgan Millatlar Tashkilotining inson huquqlarini himoya qilishga oid quyidagi 6 ta asosiy xalqaro hujjati ratifikatsiya qilingan: 
1. “Irqiy kamsitishning barcha shakllarini tugatish to‘g‘risida”gi Konventsiya;.

2. “Bola huquqlari to‘g‘risida”gi Konventsiya;

3 “Iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar to‘g‘risida”gi xalqaro pakt;

4. “Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risida”gi xalqaro pakt;

5 “Ayollarga nisbatan kamsitishlarning barcha shakllariga barham berish to‘g‘risida”gi Konventsiya;

6. “Qiynoq hamda muomala va jazolashning qattiq shafqatsiz, insoniylikka zid yoki qadr–qimmatni kamsituvchi turlariga qarshi to‘g‘risid”gi Konventsiya.

Asosiy qism

Joriy yilning 10 dekabr kuni jahon hamjamiyati tomonidan Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qabul qilinganligining 60 yilligi keng tantana qilinadi. 1991 yil 30 sentyabr kuni, ya’ni O‘zbekiston mustaqilligi e’lon qilingan oyda mazkur deklaratsiya Parlamentimiz tomonidan ratifikatsiya qilingan va shu kundan e’tiboran, O‘zbekistonning inson huquqlari sohasida Birlashgan Millatlar Tashkilotining turli muassasalari bilan uzoq muddatli va ko‘p tomonlama hamkorligi yo‘lga qo‘yilgan.

Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qabul qilinganligini mamlakatimizda ham keng nishonlash maqsadida 2008 yil 1 may kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qabul qilinganligining 60 yilligiga bag‘ishlangan tadbirlar dasturi to‘g‘risida”gi Farmoni qabul qilindi. Mazkur tadbirlar dasturida inson huquqlariga doir qonunchilikni yanada takomillashtirish, amaldagi qonun hujjatlarining bajarilishini montitoring qilish, inson huquqlarini keng targ‘ib qilishga qaratilgan ta’lim va ma’rifiy, axborot-targ‘ibot ta’minotini amalga oshirish ko‘zda tutilgan. O‘tkaziladigan tadbirlarda davlat va nodavlat tashkilotlari, jamoat birlashmalari hamda ommaviy axborot vositalarining faol ishtirok etishi belgilab qo‘yilgan. 

BMTning har bir mamlakatda inson huquqlari bo‘yicha milliy tuzilmalar tuzish to‘g‘risidagi chaqirig‘iga javoban mamlakatimizda hamdo‘stlik davlatlari ichidabirinchilar qatorida milliy institutlar tashkil etildi, sud-huquq tizimi yangi sharoitlar talablariga bosqichma-bosqich moslashtirildi.

3- topshiriq.
Mavzu yuzasidan 5 ta test tuzing.

4- topshiriq.

Savollarga javob bering.
Sizningcha inson uchun eng muhim bo’lgan huquqlarni qaysilar.
Efkinlik huquqi
Tibbiyot sohasiga oid konstitutsiyadagi moddalardan misol keltiring.
Hamma bepul malakali tibhiy yordamdan foydalanish hiquqiga ega

Начало формы

Конец формы