14-Ma’ruza. Umumiy quvurlar tasnifi

i gidravlik qiyalik α burchak tangensidir(tgα=h/L). Lmiqdor trassa profilining koordinata o’qidagi proeksiyasini ifodalaydi. h miqdor o’zgaruvchan profilli AE hovlikada quvur uzunligi bo’ylab bo’ladigan ishqalanishlardagi energiya yo’qotishlarini ifodalaydi. Masalan, agar gidravlik qiyalik 0,002 ga teng bo’lsa, 1000 m li gorizontal quvurda tortib olinayotgan suyuqlikning 2 m ustunlik (siqish bosimi)dagi miqdori yo’qoladi. Vertikal kesma AC = H_п = H_г + h ko’tarilish balandligini (H_г) va quvurning ko’rsatilgan hovlisida (h) hamma qarshiliklarni engishga ketadigan to’la siqish bosimini ifodalaydi. H_P ning kattaligiga qarab nasos markasi tanlanadi. Nasos markasini tanlashda uning rivojlanuvchi siqish bosimi, sarfi va foydali ish koeffitsiyenti muhim hisoblanadi.
P bosim va H siqish bosimi o’rtasida P = ρg H bog’liqlik mavjud, bu yerda ρ– zichlik, kg/m³, g = 9,81 m/c² – erkin tushish tezlanishi.

2-rasm. Gidravlik qiyalikli chiziqqa ega trassa profili
SDE chiziq gidravlik qiyalik chizig’i deyiladi. SE chiziqning D nuqtasida DF vertikal kesma (trassa profili chizig’i va gidravlik qiyalik chizig’i o’rtasida) pezometrik siqish bosimi r (h_D)ga teng. Gidravlik qiyalik chizig’i va BD gorizontali o’rtasida joylashgan BC = h1, kesma, boshlang’ich nuqtadan F profil nuqtagacha bo’lgan yo’lda siqish bosimining ishqalanish natijasida sodir bo’lgan yo’qotishlarini ifodalaydi. Gidravlik qiyalik chizig’ini xayoldagi quvurning o’qi deb tassavur qilish mumkin, uning yuqori qismiga suyuqlik nasoslar bilan uzatiladi, undan esa shaxsiy og’irligi ta’siri ostida o’zi oqib tushadi.
Qo’llanilishiga ko’ra neft (neft mahsulotlari) quvurlarini quyidagi guruhlarga bo’lish mumkin [40]:

• 
  kon quvurlari – u skvajinalarni har xil ob’yektlar va konlardagi neftni tayyorlash o’rnatmalari bilan bog’laydi;
  
• 
  texnologikquvurlar – sanoat korxonasi chegarasida har xil moddalarni – xom-ashyolarni, yarimfabrikatlarni, tugallangan mahsulotni tranportirovka qilishga mo’ljallangan;
  
•