14. Ma`ruza. Kimyoviy birikmalarning tuzilishi va xossalarining ularning zaharliligi bilan bog‘liqligi. Reja

ATROF MUHITNI IFLOSLANTIRUVCHILARNING EKOLOGIK –TOKSIKOLOGIK BAHOLANISHI.

Sanoat, qishloq xo‘jaligi, transportni rivojlanishi, yerlarning o‘zlashtirilishi kosmos va okeanning zabt etilishi biosferani fojiali o‘zgarishlariga olib keldi. Biosfera hayotning tarqalish maydoni bo‘lib 3 qismdan iboratdir:

1. 
   Litosfera
   
2. 
   Gidrosfera
   
3. 
   Atmosfera
   

Shaharlar atmosferasining uglerod oksidlari, azot (N), oltingugurt, qo‘rg‘oshin va simob birikmalari, shuningdek boshqa zaharli moddalar bilan ifloslanishi insonga jiddiy (sezilarli) ta’sir qilmoqda: daryo, ko‘l, dengiz va okean suvlarining og‘ir metallar birikmalari, neft, pestitsidlar, radiaktiv moddalar bilan ifloslanishi ularning biologik zang‘irga qo‘shilishisababli biosfera uchun xavfli bo‘lmoqda.

Hozirda tuproqning qishloq xo‘jaligida ishlatiladigan kimyoviy moddalar va yuqori toksik sanoat chiqindilari bilan intinsiv ifloslanishi sodir bo‘lmoqda. Bu yerning zaharlanishiga, demak o‘simlik va yer osti suv manbalarining zaharlanishiga olib kelmoqda.

1. 
   Moddalarning atrof muhit kelib tushadigan konsentratsiyasi REK kattaligi bilan nazorat qilinadi.
   
2. 
   Moddaning atrof muhit obektlaridagi (suv, tuproq, havo) barqarorligi, ularning parchalanish davri bilan belgilanadi. Hisoblashlar quyidagi formula orqali amalga oshiriladi.