13. Mutaxasislikka kirish fani va uning vazifalari. Mutaxassis


Eritmaning molyar va molyal konsentratsiyasi



Download 264,73 Kb.
bet44/76
Sana01.03.2022
Hajmi264,73 Kb.
#475775
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   76
Bog'liq
Mutahassislikka kirish

85. Eritmaning molyar va molyal konsentratsiyasi
Konsentratsiya [lot. con (cum) — birga va centrum — markaz] — biror narsaning muayyan joyda toʻplanishi. K i m yo d a — eritma yoki erituvchining maʼlum ogʻirlik miqdori yoki hajmida erigan modda miqdori. K. bir necha xil ifodalanadi: ogʻirlik K., atom K., hajmiy K., protsentli K., normal K., molyar K., mol nisbat, mol protsent. Ogʻirlik K. — eritmadagi modda ogʻirlik miqdorining eritma umumiy ogʻirlik miqdoriga nisbatini, atom K. eritmadagi moddalar gramm-atomlar sonining eritmadagi umumiy gramm-atomlar soniga nisbatini, hajmiy K. eritmadagi modda hajmining eritma umumiy hajmiga nisbatini koʻrsatadi. Protsentli K. 100 g eritmada erigan moddaning g hisobidagi miqdorini, normal K. 1 l eritmada erigan moddaning gramm-ekvivalentlar sonini, molyar K. 1 l eritmada erigan moddaning gramm-molyar sonini, molyal K. 1000 g erituvchida erigan moddaning molyar sonini koʻrsatadi. Mol nisbatlar — agar eritmada birinchi moddadan p, mol, ikkinchi moddadan p2 mol boʻlsa, birinchi moddaning mol nisbati (konsentratsiyasi) N =■ moddaning mol nisbati ikkinchi V = “’ 2 n +"2 boʻladi. Doimo N,+N2=l. Agar mol nisbat 100 ga koʻpaytirilsa, mol protsent olinadi. Eritmaning zichligi maʼlum boʻlsa, ogʻirlik ifodalanadigan konsentratsiya (% li K.) hajm bilan ifodalangan K.ga — normal, molyar K.ga oʻtishi mumkin. Turli moddalarning bir erituvchining o`zida eruvchanligi turlicha bo`ladi. 100 g erituvchida necha gramm ayni moddadan erishi eruvchanlik deb ataladi. Ko`pchilik qattiq moddalarning eruvchanligi temperatura ko`tarilishi bilan ortadi. Ba’zi moddalarning (masalan,Ca(OH)2) eruvchanligi temperatura ko`tarilishi bilan kamayadi. Barcha moddalar suvda eruvchanligiga qarab uch guruhga bo`linadi: Yaxshi eruvchan, bir oz eruvchan va amalda erimaydigan moddlardir. Deyarli erimaydigan moddalar, ko`pincha erimaydigan moddalar deb, ataladi. Ammo shuni qayd qilib o`tish kerakki, mutlaqo erimaydigan modda yo`q. Agar suvga shisha tayoqcha yoki oltin, yo bo`lmasa kumushdan yasalgan tayoqcha botirib qo`yilsa, qisman eriydi. Ma’lumki, kumush yoki oltinning suvdagi eritmasi mikroblarni o`ldiradi. Shisha, kumush va oltin suvda deyarli erimaydigan moddalarga (qattiq moddalarga) misol bo`la oladi. Bular jumlasiga kerosin, o`simlik moyi (suyuq moddalar) inert gazlar (gaz moddalar) ham kiradi. Suvda oz eriydigan moddalarga gips, qo`rg`oshin sulfat (qattiq modda), dietil efir, benzol (suyuq modda) metan, azot, kislorod (gaz modda) misol bo`ladi. Ko`pchilik moddalar suvda bir muncha yaxhi eriydi.Bunday moddalarga shakar, mis kuporosi, o`yuvchi natriy, (qattiq moddalar), spirt, aseton (suyuq moddalar),vodorod xlorid, ammiak (gaz moddalar) yaqqol misoldir. Keltirilgan misollardan eruvchanlik avvalo moddaning tabiatiga bog`liq degan xulosa kelib chiqadi. Biroz eriydigan va deyarli erimaydigan moddalar, ko`pincha, bitta umumiy nom bilan oz eruvchan moddalar deb yuritiladi. Ikki yoki undan ortiq komponentdan iborat gomogen sistemaga eritma deyiladi. Har qanday eritma eruvchi, erituvchi va ularning o`zaro ta’siridan hosil bo`ladigan mahsulotlardan iborat bo`ladi. Erituvchi va eruvchi moddalarning agregat holatiga ko`ra eritmalar gazsimon, suyuq yoki qattiq holatda bo`lishi mumkin. Eritmada erigan modda miqdori ko`p bo`lgan eritmalar konsentrlangan eritmalar, kam bo`lgan eritmalar esa suyultirilgan eritmalar deb ataladi.Foiz, molyar,normal va ekvivalent konsentrasiya.% 3,33 yoki 3,33= = 1550 b) eritmaning foiz konsentrasiya(si: 1550 g eritmada 50 g modda erigan 100 g eritmada x g x= 50 +V bo`lgani uchun: 1-misol. 1,5 l suvda 50 g modda eritilgan. Eritmaning foiz konsentrasiyasini hisoblang. Yechish. a) eritmaning umumiy massasi: 15000 ×d=erituvchi) Agar eritmaning massasi uning zichligi(d) va hajmi (V) orqali ifodalansa, m1+Eritma yoki erituvchining ma’lum massa yoki hajmiy miqdoridagi erigan modda miqdori eritmaning konsentrasiyasi deyiladi. Eritmalar konsentrasiyasi bir necha usul bilan ifodalanadi. Normal konsentrasiyani qo`yidagi formulalar bilan ifodalash mumkin: (V- litr hisobida) (V- millilitr hisobida) formulalardagi V- eritmaning hajmi m1-eruvchi moddaning massasi Э-erigan moddaning grammlar hisobida olingan ekvivalenti. Normalligi bir xil bo`lgan eritmalar o`zaro teng hajmlarda qoldiqsiz reaksiyaga kirishadi, chunki ularda erigan moddaning ekvivalentlar soni teng bo`ladiMasalan, 25 ml 0,05 n o`yuvchi kaliy 20 ml 0,05 n nitrat kislota bilan qoldiqsiz reaksiyaga kirishadi. Normalligi har xil bo`lgan eritmalar o`zaro ta’sir etganda eritmalarning hajmi ularning normalligiga teskari proporcional bo`ladi: yoki bunda н1 va н2 -o`zaro ta’sir etayotgan birinchi va ikkinchi eritmalarning normalligi. V1 ,V2-birinchi va ikkinchi eritmaning hajmi.10H2O dan necha gramm olish kerak?×Misol. 2 litr 0,5 n eritma tayyorlash uchun soda kristallgidrati Na2CO3 10H2O olish kerak.× 2 = 143 g Na2CO3×286/2 = 143 g bo`lgani uchun 0,5 ekv = 143∙0,5 = 71,5 g Demak, 1 litr 0,5 n eritma tayyorlash uchun 71,5 g, 2 litr eritma tayyorlash uchun esa 71,2 =10H2O ×Yechish. 1 ekv Na2CO3


Download 264,73 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   76




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish