13– mavzu. Ra’nokabilar sinfchasining keng tarqalgan oilalari, asosiy vakillari, tuzilishi va ahamiyati Reja

Semizakdoshlar - Crassulaceae oilasi. Tarkibida yer yuzining ilik va kuruk viloyatlarida 

tarqalgan 30 turkumga mansub 1500 ga yakin turi mavjud. О‘rta Osiyoda 7 turkumga mansub 42 

turi tog va yaylov zonalarining nam, shagal aralash mayin tuproqlarida о‘sadi. Ularning aksariyat 

qismi kо‘p kо‘p yillik, tanasi etli kserofit o‘t о‘simliklar. Barglari etli, butun, navbatlashib yoki 

qarama-qarshi joylashgan. Gullari turli xildagi gul tuplamlarida, kush jinsli, antinomorf, odatda 5 

a’zoli, lekin a’zolarning soni uzgaruvchan. Toj barglari tutash emas, erkin.  

Gul formulasi Ca

5

Co

3

A

5 5

+

G

5

. 

Mevasi kо‘p barg yoki qisman kо‘sakcha, urug‘i endospermsiz.  

Sedum - semizak Kо‘p turkumli yillik yoki bir yillik о‘simlik, barglari etli, guli kush jinsli, 

gul qо‘rg‘oni besh a’zoli. О‘rta Osiyoda uning 8 turi tarqalgan bо‘lib, ular orasida kо‘p yillik tog 

zonasining shagal, tosh aralash, nam mayin tuproqlarida о‘sadigan S. hubridum - gibrid semizuti, 

kо‘p  yillik  togning  xarsang  toshlari  yoriklarida  о‘suvchi  -  S.  alberti-Alvert  semizuti,  bir  yillik 

shagal va toshli tog yonbag‘irlarida uchraydigan S. pentapetalum-besh a’zoli semizut singari turlar 

dikkatga sazovor.