13– mavzu. Ra’nokabilar sinfchasining keng tarqalgan oilalari, asosiy vakillari, tuzilishi va ahamiyati Reja

Toshyorardoshlar  (Saxifragaceae)  oilasi.  Oilaning35  turkumga  mansub  600  dan  ortiq 

turi  shimoliy  yarim  sharlarining  sovuk  va  о‘rta  iqlimli  viloyatlarida  va  qisman  baland  tog 

chukkilarida  tarqalgan.  О‘rta  Osiyoda  6  turkumga  mansub  33  turi  tog  va  yaylov  zonalarining  

yonbag‘irlari, namlikka boy jarliklar, daraxtzor, butazor va archazorlarda tarqalgan. Bu oilaning 

Saxifraga -tosherlar, Ribes-qorakat, Rhilodelphus-yovvoyi jasmin singari turlari e’tiborga loyik. 

Saxifraga - toshyorarlar turkumiga mansub о‘simliklarning aksariyat qismi kо‘p yillik o‘t 

о‘simliklar bо‘lib, О‘rta Osiyoda 13 turi tog‘ va yaylov zonalarining toshlok va xarsangtoshlar 

orasida,  sernam  shagal  va  tosh  aralash  mayin  tuproqlarida,  daryo  irmoqlari  bo‘yida  о‘sadi. 

Turkumning kо‘p yillik sersuv balchiqlashgan tog yonbag‘irlarida о‘sadigan  Saxifraga hirsutus - 

botqoq toshyorarlari, nam toshli va shagalli tog yonbag‘irlarida о‘suvchi S.Stenophylla ingichka 

barglitoshsevar. Toshli va shagalli tog yon bagirlarida о‘suvchi S.macrocalix-ulkan kosacha bargli 

toshyorlar singari turlar kuzga tez tashlanadi.