13-mavzu: O’qituvchi mehnatini ilmiy asosda tashkil etish reja

4-yo’nalish. O'qituvchining o'z mehnatini ilmiy asosda tashkil etish uchun unda 
ma'lum darajada pedagogik fazilatlar bo'lishi kerak:

kim bilan ishlayotganini aniq bilishi uchun ular hayoti haqida to'liq ma'lumotga 
ega bo'lish; 

o'z xohish va maqsadini aniq bilish;

o'z oldiga vazifa qo'ya olish; 

kerakli mazmun, shakl, metodlarni tanlay olish; 

har ishning holatini tahlil qila olish; 

metodik qo'llanmalarni o'rganish va ularni to'play olish; 

vaqtni to'g’ri taqsimlash. 
Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etishda o'qituvchiniig kun tartibi va ish joyi muhim 
rol o'ynaydi. O'qituvchi o'zi uchun eng optimal, yuqori unum beradigai kun tartibini topa 
olishi kerak. Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etishga qo'yiladigan talablarni 
I. P. 

---

Radchenko, R. Rasulova
(Tashauzlik olima) tomonidan ishlab chiqilgan. 
Ularning 
tavsiyasiga ko'ra pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etishning muhim talablari bu:

asosiy ishlarni rejalashtirish, faolligini uyushtirish;

unda qatnashayotganlarning kuchini yagona maqsadga bo'ysundirish;

rag’batlantirish;

operativ nazoratni hisobga olish.
Ishni rejalashtirishdagi asosiy masala uyushtiriladigan barcha faoliyat turlarini unda 
qatnashayotgan jamoa a'zolarini umumiy pedagogik maqsadga bo'ysundirishni ko'zda 
tutadi, bunda yaqin, o'rta, uzoq maqsadlarni inobatga olish ko'zda tutiladi. 
Shunday qilib, o'qituvchining kun tartibi uning faoliyati va hayotini tartibga soluvchi 
asbobdir. U yo'q joyda mehnat unumi ham past bo'ladi, salomatlik yo'qolib boradi. Natijada 
o'qituvchi sarf qilgan kuchini qayta tiklay olmaydi, ish qobiliyati yo'qoladi, oqibatda sifati 
kasayadi, Demak, ilmiy asoslangan kun tartibi o'qituvchilarning o'z mehnatini almiy tashkil 
etish vazifasini hal etishga qo'yilgan qadam bo'ladi. Pedagogik mehnatni ilmiy tashkil etish 
shartlaridan yana biri ish o'rnini tartibga solish va mehnat sharoitini tashkil etishdir. 
O'qituvchining ish joyi ish jarayonining bir qismi bo'lib, mehnat unumining yuqori 
bo'lishiga ta'sir etadi. O'qituvchining ish joyi, xususiyati, pedagogik mehnatning mazmuni 
va xususiyati bilan belgalanadi. 
Mehnat sharoiti tushunchasi kompleks tushuncha. Mehnatni ilmiy tashkil etish 
tajribasida mehnat sharoiti deganda insonning mehnat qilayotgan joyi, konkret vaziyat 
ko'zda tutiladi. Yana unga psixofiziologik, ijtimoiy, psixologik va gigienik omillar ham ta'sir 
etadi.