13-Mavzu. Hisobdor shaxslar bilan hisoblashishlar hisobi
Reja:
1. Hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar hisobi.
2. Xodimlar bilan boshqa muomalalar bo‘yicha hisob-kitoblar hisobi/
Hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar hisobi
Hisobdor shaxslar — keyinchalik qilinadigan xarajatlar uchun hisobini berish sharti
bilan pul mablag‘ini olgan shaxslar. Hisobdor shaxs korxona rahbarining buyrug‘i bilan
faqat mazkur korxona (muassasa, tashkilot) xodimlari bodishi mumkin.
13.1-rasm. Hisobdor shaxslar turlari
Bo‘nak (avans) — kelajakdagi xarajatlar va to‘lovlar hisobidan berilgan pul
mablag‘lari. Bo‘nak O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki
tomonidan tasdiqlangan
kassa muomalalarini yuritish qoidalariga asosan
1
qat’iy belgilangan maqsad uchun
beriladi. Xizmat safari
2
— doimiy ish joyidan tashqarida xizmat topshirig‘ini
bajarish
uchun korxona (muassasa, tashkilot, birlashma) rahbarining buyrug‘i bo‘yicha xodimning
safari. Xizmat safariga yuboriladigan joyiga qarab O‘zbekiston Respublikasi ichidagi va
tashqarisidagi xizmat safarlariga bo‘linadi. O‘zbekiston Respublikasi ichidagi xizmat
safari “O‘zbekiston Respublikasi xizmat safarlari to‘g‘risida”gi yo‘riqnomaga asosan
amalga oshiriladi.
Kompaniya rahbari tomonidan chiqarilgan yoki tasdiqlangan buyruqqa asosan xizmat
topshirig‘ini bajarish uchun boshqa joyga, ma’lum bir maqsad
va topshiriqni bajarish
uchun yuborish hisoblanadi
3
.
Doimiy ishi yo‘lda o‘tadigan (temir yo‘l, havo yo‘li, suv transporti va b.)
xodimlarning ish yuzasidan borib kelishi xizmat safari hisoblanmaydi. Xizmat safarining
muddati, yo‘ldagi vaqtini inobatga olmagan holda, 40 kungacha belgilanadi. Montaj va
qurilish ishlari bo‘yicha safar 12 oydan oshmasligi kerak. Ayrim hollarda safar muddatini
uzaytirish korxona rahbarining yozma ruxsati bilan bo’lishi mumkin.
Safar muddatini
korxona rahbari belgilaydi va safarga borishga ruxsat beradi. Ish yuzasidan yuqori organlar
huzuriga borish faqat ularning chaqiruvi yoki ular bilan kelishilgan holda amalga
oshiriladi.
Xizmat safarlariga yuborish ushbu tashkilotlarni boshliqlari tomonidan amalga
oshiriladi, buyruq va safar guvohnomasini berish bilan rasmiylashtiriladi.
1
O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvining 2015 yil 16 maydagi 12/17-sonli qarori bilan
tasdiqlangan “Yuridik shaxslar tomonidan kassa operatsiyalarini yuritish QOIDALARI”
2
“O'zbekiston Respublikasi xududidagi xizmat safarlari tug'risida” yo'riqnoma (O'zR AV tomonidan 29.08.2003
yilda 1268-son bilan ro'yxatdan o'tkazilgan)
3
Financial
and managerial accounting, 12e, Carl S.Warren, James M.Reeve, Jonathan E.Duchac, 73 page, 2014
Tashkilotlarda xizmat safarlariga ketayotgan shaxslarni va ushbu tashkilotga xizmat
safariga kelayotgan shaxslarni ro‘yxatga olish maxsus jurnallarda yuritiladi. Tashkilotni
rahbari xizmat safarlariga yuborilayotgan, xizmat safariga ketayotgan shaxslarni o‘yxatga
olish jurnalini yuritish va xizmat safarlari guvohnomasiga belgi qo‘yish uchun javobgar
bo‘lgan shaxsni buyruq chiqarish yo‘li bilan tasdiqlaydi.
Xizmat safariga chiqish kuni bo‘lib transport vositasini 24 soatgacha bo’lgan vaqt,
OOdan va undan kechroq vaqt - keyingi sutka hisoblanadi, kelish kuni esa - transport
vositasini doimiy ish joyiga kelish kuni hisoblanadi.
Xizmat safari xarajatlari — tasdiqlovchi hujjatlar asosida
xizmat safarlari joyiga
borish va qaytib kelish uchun haqiqatda qilingan xarajatlar, shu jumladan joyni band qilib
qo‘yish haqi. Yo‘l hujjatlari bo’lmagan taqdirda, xarajatlar temir yo‘l transportidagi yo‘l
haqi qiymati miqdorida, lekin avto chipta qiymatining 30 foizidan ko‘p bo‘lmagan
miqdorda belgilanadi.
Xizmat safarida va yo‘lda bo‘lgan vaqt uchun sutkalik xarajatlar xizmat safariga
yuborilgan ishlarga jamoa shartnomalari, jamoa kelishuvlari
va mehnat shartnomalarida
ko‘zda tutilgan miqdorlarda, lekin Toshkent shahrida, shahar va viloyatlar markazlarida -
0,1, boshqa shaharlar va aholi yashaydigan punktlarda - 0,08dan kam bo‘lmagan holda
belgilanadi (respublika bo‘yicha o‘matilgan eng kam oylik ish haqiga nisbatan
koeffitsiyentlarda).
