13-mavzu. Gandbol sport o‘yini qoidalari. To’plar bilan maxsus mashqlar

Taym-aut 
Qachon va qancha vaqt o’yin vaqtini to’xtatishga hakamlar qaror qilishi mumkin. 
Taym-aut berilishi shart, agar: 
a) 2 daqiqaga chiqarilib yoki diskvalifikatsiya qilinganda; 
b) 7 metrli jarima to’p belgilanganda; 
c) jamoalarga taym-aut berilganda; 
d) o’yinchilar noto’g’ri almashtirilib yoki maydonga "ortiqcha" o’yinchi kirsa; 
e) vaqt belgilovchi hakam yoki texnik vakil hushtak berganda; 
f) hakamlar o’zaro maslahatlashishiga zaruriyat tug’ilsa (qoidaning 17.8. bandiga binoan). 
Odatda, taym-aut standart holatda yuzaga kelgan sharoitda beriladi:Taym-aut vaqtida 
yo’l qo’yilgan xatolar o ’yin davomida yo’l qo’yilgan xatolar kabi jazolanadi (16.3). 
Hakam o'yin vaqtini to’xtatish va yurgizish to’g’risida sekundometristga ishora bilan 
ko’rsatadi. O ’yin vaqti hakam tomonidan uchta qisqa hushtak va jest (16) ishorasini 

---

ko’rsatgandan so’ng sekundometrist tomonidan to’xtatiladi. Taym-autdan so’ng har doim hakam 
hushtagidan so’ng o’yin davom etadi. Hap bir jamoa o’yinning asosiy vaqtining har bir taymida 
bir daqiqali jamoaviy taym-aut olishga haqlidir. 
3-qoida. To’p 
To’p charm yoki sintetik materiallardan tayyorlanadi. U doira shaklida bo’lib, tashqi 
qavati sirpancliiq va yaltiroq bo’lmasligi shart. 
To’pning o’lchami, ya’ni aylanasi va vazni har xil yoshdagi jamoalar uchun 
quyidagicha bo’lishi kerak: 
- 58-60 
sm 
va 425-475 (XGF raqami 3) erkaklar va o’smirlar (16 yoshdan yuqori) 
jamoasi uchun; 
- 54-56 
sm 
va 325-375 (XGF raqami 2) ayollar, qizlar (14 yoshdan yuqori) va o’smirlar 
(12 dan 16 yoshgacha) jamoalari uchun; 
- 50-52 
sm 
va 290-330 (XGF raqami 1) qizlar (8 dan 14 yoshgacha) va ’g’il bolalar (8 
dan 12 yoshgacha) jamoalari uchun. 
Izoh:
 
barcha rasmiy yuqori va qit’a musobaqalarida to’pga bo’lgan texnik talab "Yuqori 
gandbol federatsiyasining to’pga talab reglamenti"da ko’rsatilgan. 
"Mini gandbol”
uchun foydalaniladigan to’p o’lchami va vazni oddiy o’yin qoidalarida 
ko’rsatilmagan. 
Har bir o’yinda kamida ikkita to’p bo’lishi shart. Zahiradagi to’p butun o’yin davomida 
bevosita sekretariat stolida bo’lishi lozim. To’p 3.1-2 qoida talabiga javob berishi shart. 
Zahira to’pidan qay vaqtda foydalanish zarurligini hakamlar hal qiladi. Bunday 
holatlarda hakamlar zahiradagi to’pni iloji boricha tezroq o’yinga kiritishi lozim, shundagina 
taym-autga hojat qolmaydi.