13-mavzu. Gandbol sport o‘yini qoidalari. To’plar bilan maxsus mashqlar

O’yinchini almashtirish hududi chizig’i 
2-qoida. O ’yin vaqti. Final “sirena”si va taym -aut.O ’yin vaqti 
 
Odatda 16 yoshdan yuqori bo’lgan o’yinchilardan tashkil topgan jamoalar uchun o’yin 
30 daqiqadan 2 taymdan, taymlar orasidagi tanaffus 10 daqiqadan iborat bo’ladi. 
Yosh bolalar jamoalari uchun o’yin davomi quyidagicha elgilangan: 12-16 yoshdagilar 
uchun 2x25, 8-12 yoshdagilar uchun 2x20 daqiqani tashkil etadi.Har ikki holatda ham taymlar 
orasidagi tanaffus 10 daqiqa belgilanadi. 
Agar o’yinning asosiy vaqtida durang holati qayd etilsa, lekin g’oliblami aniqlash zarur 
bo’Isa, u holda 5 daqiqali tanaffusdan so’ng qo’shimcha vaqt belgilanadi. Qo’shimcha vaqt 5 
daqiqali ikki taymdan iborat bo’lib, taymlar orasida I daqiqali tanaffus beriladi. 
Agar yuqorida ko’rsatilgan holatlarda g’olib aniqlanmasa, u holda musobaqa Nizomida 
ko’rsatilgan shartlar orqnli aniqlanadi. 
Final "sirena"si 
O ’yinning vaqti tnaydondagi hakamlar luishtagi bilan dastlabki erkin to’p tashlash 
belgilanadi. O’yin yakuni esa final sirennsi orqnli yoki vaqt belgilovchi hakam hushtagi bilan 
yakunlanadi. Agar signal bemvchi uskunalar yo’q bo’lsa, u holda hakamlar o ’yin vaqti 
tugaganligi to’g’risida hushtak chaladi. 
Mulohaza: Agar avtomatik final "sirena"sini bcradigan uskunalar yo’q bo’lsa, u holda 
shaxmat soati yoki sekundomerdan foydalanib, o’yin yakuniga hushtak beradi. Vaqtni axborot 
hisoblagich uskunalardan foydalanganda o’yin vaqtini 0 dan 30 daqiqa qilib belgilash maqsadga 
muvofiqdir. 
Final sirenasidan oldin va o'sha vaqtda o’yin qoidasi buzilsa yoki sportchiga xos 
bo’lmagan harakat qayd etilsa, u holda final sirenasi bcrilganligiga qaramay, o’yinchilar 
hakamlar tomonidan jazolanadi. Belgilimgan (erkin to’p tashlash yoki 7 
m 
jarima) jazo 
natijalaridan so’ng o’yin vaqti tugatiladi. 
Erkin to’p tashlash yoki 7 metrli jarima to’pni bajarish vaqtida taym yoki o’yin 
yakunida sirena berilsa, u holda to’p otishlar qaytarilishi shart. Faqat qaytarilgan harakat 
natijasidan so’ng hakamlar o’yinni yakunlaydi. 
Erkin to’p tashlash yoki 7 metrli jarima to’p tashlashni bajarilishda o’yinchi yoki jamoa 
vakiliga qoida buzgani yoki sportchiga xos bo’lmagan xulqi uchun shaxsiy jazo berilganda, to’p 
qarama-qarshi tomonga erkin to’p tashlash belgilanishi man etiladi. 
Maydondagi hakamlar, sekundometrist tomonidan (taym yoki o’yin yakuni) sirena 
barvaqt berilgan deb hisoblasa, u holda o’yinchilar maydonda qoldirilib, qolgan vaqt o’ynaladi. 
Barvaqt signal berilgan vaqtda to’p egallagan jamoa o’yin to’xtatilganjoydan erkin to’p tashlash 
bilan o’yinni boshlaydilar. Agar o ’yinning birinchi yarmi (yoki qo’shimcha taym vaqti) 
belgilangan vaqtdan ko’proq o’ynalsa, u holda o’yinning ikkinchi yarmi ortiqcha o’ynalgan 
vaqtga qisqartiriladi. Agar o’yinning ikkinchi yarmi (yoki qo’shimcha taym vaqti) ko’rsatilgan 
vaqtdan ortib ketsa, bunday holatda hakamlar hech qanday o’zgartirishlar qilolmaydi.