13-Mavzu: Deviatsiya konsepsiyalari. Deviatsiya va uning turlari

Ruhiy kasalliklar haqidagi tasavvurlar.
Og`ayotgan xulqning aniq ko`rinishlaridan biri- majburiy muassasalardan 
foydalanishni va davlat tomnidan tartibga solishni taqoza etadigan turlaridan biri 
ruhiy kasalliklar hisoblanadi. Aqldan ozganla ruhiy jihatdan «bemor» ekanliklari 
haqidagi tasavvurlar taxminan 2000 yil muqaddam shakllandi. Undan avvallari esa 
hozir ruhiy kasal deb hisoblanadigan odamlarni bemor emas, aqlsiz va miyasiz deb 
hisoblaganlar.
Ruhiy og`ishlar asosan ikki toifaga bo`linadi: psixoz va nervoz. Psixozda 
voqelikni idrok qilish tuyg`usi yo`qoladi. Psixozning eng ko`p uchraydigan 
shakllaridan biri- shizofreniya hisoblanadi. Shizofreniyani tavsiflovchi alomatlar 
bog`lanmagan va mantiqsiz sqzlashuv, tinglash va ko`rish gallyutsinatsiyalari, 
buyuklik yoki ta'qib maniyasi, atrofdagi voqea va hodisalarni qabul qilmaslik 
kabilarni qamrab oladi. 
Nevrotik o`zgarishlar kqp hollarda hayotning odatiy oqimiga halaqit 
bermaydi. Nevrotikning asosiy xususiyati- boshqalar e'tibor bermaydigan mayda-
chuyda narsalar sababli chuqur tashvishga tushishidir.
Deviatsiya konsepsiyasida reabilitatsiya, profilaktika va korreksiya masalalari 
Deviant hatti-harakatdagi bolalar va o`smirlarga nisbatan profilaktika, 
reabilitatsiya va korrektsiya ishlari amalga oshiriladi.
Reabilitatsiya- bu bola shaxsining huquqi, huquqiy statusi, soqligi, ishga 
layoqatsizligini tiklashga qaratilgan kompleks, ko`p darajali, bosqichli va dinamik 
tizimdir. U profilaktika va korrektsiya singari aspektlarni o`z ichiga oladi.

---

Profilaktika- bu reabilitatsiya tizimidagi shaxsning rivojlanishidagi u yoki bu 
chekinishlarni yo`qotishga shart-sharoitlar yaratishga qaratilgan tadbirlardir. U 
ko`proq ijtimoiy muhit bilan bog`liqdir.
Korreksiya- bu hayotiy chekinishlarga uchragan bolalar va o`smirlar Bilan 
olib boriladigan aniq faoliyat hisoblanadi.