13-мавзу Агрокимёнинг экологик муаммолари

Маҳаллий ўғитларнинг экологияга таъсири

• 6. Тупроққа яхши кўмилмаган гўнг таркибидаги аммиак шаклидаги азот бир неча кун ичида тўлалигича учиб кетади.
• 7. Тупроқни намланганлигига қараб гўнгни киритиш чуқурлигини белгилаш лозим.
• 8. Оғир тупроқларга гўнг юзароқ, енгил тупроқларга эса, аксинча, чуқурроқ кўмилади.
• 9. Тўшамасиз гўнгни очиқ сақлаш атмосферага кўп миқдорда аммиак чиқишига сабаб бўлади (ҳаводаги концентрациясининг меъёрий чегараси 0,2 мг/м3).
• 10. Суюқ ўғитлар кўп миқдорда патоген микроорганизмларни тутади. Уларни анаэроб шароитда кўпайишида аммиак, водород сульфид каби зарарли газлар ва бошқа ёқимсиз хид тарқатувчи бирикмалар ажралади. Уларни сақлаш ва ишлатишда назоратни бўлмаслиги инфекцион касалликлар тарқалиш хавфини туғдиради

Тупроқларда оғир металлар

• Дж. Вуд (1974) гурухлаши бўйича Be, Co, Ni, Cu, Zn, Sn, As, Se, Te, Rb, Ag, Cd, Hg, Pb, Sb, Pt юқори даражадаги токсик оғир металлар ҳисобланади. Шу билан биргаликда, Cd, Hg, Pb, Cu, As оғир металлар биринчи навбатда эътиборга олинади, чунки уларни тупроқда тўпланиши тезкор кечади.
•  
• Оғир металлар минерал ўғитларнинг табиий қўшимчалари ҳисобланади. Улар айниқса оддий суперфосфат таркибида кўп учрайди: кадмий (50-170 мгкг), хром (66-234 мгкг), қўрғошин (7-92 мгкг), никел (7-32 мгкг).

ПДК, яъни йўл қўйиладиган меъёр деганда, кимёвий элементнинг шундай концетрацияси тушуниладики, улар кўп йиллар давомида тупроққа таъсир этганида ҳам тупроқ биотасида хар қандай патологик ўзгаришлар кузатилмаслиги керак.

• ПДК, яъни йўл қўйиладиган меъёр деганда, кимёвий элементнинг шундай концетрацияси тушуниладики, улар кўп йиллар давомида тупроққа таъсир этганида ҳам тупроқ биотасида хар қандай патологик ўзгаришлар кузатилмаслиги керак.
• Изланишлар натижасида кузатиладики, тупроқни мис, хром, рух, никель, қўрғошин каби элементлар билан ифлосланишида тупроқда қуйидаги ўзгаришлар аниқланган: бактериялар умумий миқдорини камайиши, актиномицетлар сонини кескин қисқариши, замбуруғлар миқдорини ошиши, тупроқдаги ҳашоратлар ва ёмғир чувалчангларини камайиши. Тупроқда ферментлар фаоллигини пасайиши аниқланган.