13. 1§. Лойиҳани жойга кўчириш элементларини ҳисоблаш усуллари

13.16-шакл. Бош ўқларни маҳкамлаш.


Бош ўқларни режалашда бинонинг жойдаги умумий ҳолати аниқ­­ланади ҳамда у жойдаги мавжуд биноларга нисбатан ориентирланади.
Полигонометрия пункти ёки қурилиш тўри пунктидан лойи­ҳавий масофаларнинг қўйилиш нисбий хатолиги 1/5000; лойиҳавий бурчаклар эса 20'' гача аниқликда бўлиши мумкин[6]. Жойда барча I, II, III, IV нуқталар маҳкамлангандан кейин, ҳар қайсисига теодолит ўрнатилади ва уларнинг ўзаро перпенди­кулярлиги текшириб кўрилади. Қурилиш ишлари учун тўғри бурчакдан четланиш 30'' гача рухсат этилади. Шуни эътиборга олиш керакки, асосий ўқларнинг ўзаро перпендикулярлиги, уларни режалашдаги асосий талаблардан биттаси ҳисобланади.





13.17-шакл. Қурилиш тўри ёрдамида ўқларни маҳкамлаш.
Иҳота деворларини лойиҳалаш ва қуриш. Иншоот ўқлари бир-бирига нисбатан 1-2 мм аниқликда режаланиши керак. Бундай аниқликни таъминлаш учун иншоот периметри бўйлаб ёғочдан ёки металдан махсус иҳота девори ўрнатилади. Иҳота деворлари масофа ўлчаш ва режаланган ўқларни белгилаш учун қулай шароит яратиб беради. Иҳота девори бош планга асосланган ҳолда бино ўқларига параллел лойиҳаланади. Одатда,иҳота деворлари бинодан маълум масофада унинг тўрттала томонини тўғри бурчак кўринишида ўраган ҳолда лойиҳаланади (13.18-шакл).



13.18-шакл. Иҳота деворини лойиҳалаш.

Иҳота деворлари узлуксиз ёки створли кўринишда тузилиши мумкин.Узлуксиз иҳота деворини тузиш учун бино периметри бўйлаб ҳар 3 м дан устунчалар ва уларга горизонтал ҳолатда, бир хил отметкада текис тахтача ёки металл пластинка маҳкамланади (13.19-шакл).

13.19-шакл. Узлуксиз иҳота девори.

Створли иҳота девори алоҳида устунчалардан иборат бўлиб, ҳар жуфт устун қандайдир ўқни маҳкамлайди[6]. Устунчалар бир хил баландликда ер ишлари майдонидан ташқарида, бинонинг тегишли ўқларига параллел ҳолда ўрнатилади (13.20-шакл).

Иҳота девори қулай бўлиши ва унинг устига штатив ўрнатиш мумкин бўлиши учун унинг баландлиги 0,5-1,2 м бўлиши керак.