12-mavzu: O’zbekiston Respublikasi uy-joy kodeksi reja

Uy-joy fondini saqlash. Ushbu bo’limda uy-joy fondini saqlash faoliyati, uy-joy fondini boshqarish, uy-joy fondini boshqarish, unga xizmat ko’rsatish va uni ta’mirlash shartnomalari o’z ifodasini topgan.

Yakunlovchi qoidalar. Unda uy-joyga oid nizolarni hal etish, uy-joy to’g’risidagi qonun hujjatlarini buzganlik uchun javobgarlik holatlari belgilangan.

Uy-joy huquq o’zining asosiy tamoyillariga ega. Uy-joy huquqining tamoyillari deganda, uy-joy huquqiy tartibga solishning asosiy qoidalari tushuniladi va ularga quyidagilar kiradi:

1. 
   Turarjoyning daxlsizligi;
   
2. 
   turarjoydan o’zboshimchalik bilan mahrum qilishga yo’l qo’yilmasligi;
   
3. 
   turarjoy tanlash huquqining erkinligi;
   
4. 
   uy-joy fondidan fovdalanishga ruxsat etilishi;
   
5. 
   uy-joy fondidan maqsadli foydalanish.
   

Uy-joy huquqining konstitusiyaviy asoslariga konstitusiyaga uy-joy huquqiga bevosita aloqasi bo’lmasada, bilvosita mazkur sohaga oid bo’lgan yoki analogiya bo’yicha qo’llash mumkin bo’lgan normalar kiradi. Uy-joy kodeksida analogiya qo’llanilishi bevosita ko’zda tutilgan.
UJKning 1-moddasi 2-qismida «agar uy-joy munosabatlari uy-joy to’g’risidagi qonun hujjatlari bilan tartibga solinmagan bo’lsa, yerga oid qonun hujjatlari hamda arxitektura va shaharsozlik sohasidagi qonun hujjatlarining ana shu munosabatlarni tartibga solishga ta’luqli qismi qo’llanilishi» belgilangan. Qonun analogiyasidan foydalanishning imkoni bo’lmaganda uy-ioy munosabatlari ishtirokchilarining huquq va majburiyatlari uy-joy qonunchiligi asosiy negizlari va halollik, insonparvarlik, oqilonalik va adolatlilik talablaridan kelib chiqib belgilanadi.
Konstitusiyaning ayrim qoidalari uy-joy huquqiga bevosita oiddir. Konstitusiyadagi qoidalarning mazmunidan kelib chiqib, ularda uy-joyga nisbatan huquqlarning quyidagi jihatlari o’z ifodasini topgan, deb hisoblash mumkin:

1. 
   har kim o’zida mavjud bolgan turarjoyga nisbatan egalik qilish huquqiga ega;
   
2. 
   har kim uy-joyli bo’lish huquqiga ega;
   
3. 
   hyech kim uy-joyga bolgan huquqdan o’zboshimchalik bilan mahrum etilishi mumkin yemas;
   
4. 
   uy-joyga boigan huquqni ta’minlash davlat majburiyallari tarkibiga kiradi;
   
5. 
   turli uy-joy fondlari amal qiladi;
   
6. 
   kam ta’minlangan fuqarolaming uy-joy huquqini qollab- quvvatlash va ularga bepul yoki imtiyozli shartlar asosida tegishli haq evaziga turarjoy berish amalga oshiriladi.
   

uy-joy qonunchiligi uy-joy munosabatlarining vujudga kelishi, o’zgarishi va bekor qilishini davlat tomontdan tartibga solishda qo’llaniladigan qonunlar va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar yig’indisidir.
Uy-joy qonunchiligining vazifalari bo’lib, fuqarolarning uy- joyga bo’lgan huquqini ta’minlash, uy-joy fondidan tegishli ravishda foydalanish va saqlash, shuningdek uy-joy munosabatlari sohasidagi qonunchilikni mustahkamlash maqsadida uy-joy munosabatlarini tartibga solish hisoblanadi.
Uy-joy qonunchiligi tizimiga Konstitusiya, qonunlar, qonun osti normativ-huquqiy hujjatlar kiradi.
O’zbekiston Respublikasining 2012-yil 24-dekabrdagi «Normativ-huquqiy hujjatlar to’g’risida»gi Qonunining 5-moddasiga ko’ra quyidagilar normativ-huquqiy hujjatlar hisoblanadi:

1. 
   O’zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi;
   
2. 
   O’zbekiston Respublikasining qonunlari;
   

4. 
   O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlari;
   
5. 
   O’zbekislon Respublikasi Prezidentining farmonlqri, qarorlari va farmoyishlari,
   
6. 
   O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari;
   
7. 
   vazirliklar, davlat qo’mitalari va idoralarining buyruqlari va qarorlari;
   
8. 
   mahalliy davlat hokimiyati organlarining qarorlari.
   

O’zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi O’zbekiston Respub­likasining Asosiy qonuni bo’lib, oliy yuridik kuchga ega va lo’g’- ridan to’g’ri harakatda bo’ladi. Hyech bir normativ hujjat Kons- tilusiyaga zid bo’iishi mumkin yemas. Har bir kishi Konstitusiya normalariga tayanib. o’z huquqlarini himoya qilishni talab qilishga haqli.