12-mavzu. Korxona faoliyatini boshqarish asoslari. Sanoatning maqsadli yo`nalishlari. Reja

¹2-mavzu. Korxona faoliyatini boshqarish asoslari. Sanoatning maqsadli yo`nalishlari.
Reja:
12.1. Korxona boshqaruvining mohiyati va prinsiplari
12.2. Boshqaruvning axborot ta`minoti


12.1. Korxona boshqaruvining mohiyati va prinsiplari
Boshqaruv – bu xodimlarga va umuman ishlab chiqarish jamoalariga ta`sir ko`rsatish usullari bo`lib, bu usullar qo`yilgan maqsadlarga erishish jarayonida mazkur xodimlar va jamoalarning faoliyatini uyg`unlashtirishni nazarda tutadi.
Boshqaruv tizimini turli miqyoslarga bo`lish mumkin:

• 
  Milliy iqtisodiyotni boshqarish
  
• 
  Har bir tarmoq va tumanlar tasarrufidagi korxonalarni boshqarish
  
• 
  Korxona ichidagi bo`limlarni boshqarish
  

Boshqaruv tuzilmasini belgilovchi omillar
a) Tuzilmani aniqlovchi omillar

• 
  Boshqaruv maqsadi
  
• 
  Boshqaruv funksiyalari va vazifalari
  
• 
  Ish vaqtining tartibi, oralig`i va boshqalar
  

b) tuzilmaga ta`sir qiluvchi omillar

• 
  Tashqi muhit
  
• 
  Texnologiya
  
• 
  Korxonaning katta kichikligi
  
• 
  Xodimlar soni
  
• 
  Biznes strategiyasi
  
• 
  Qabul qilingan qarorlar tizimi
  
• 
  Tanlangan tuzilma va boshqalar
  

v) Tuzilmani muvofiqlashtiruvchi omillar

• 
  YUqori malakali xodimlarga ega bo`lgan, uncha katta bo`lmagan bo`limlar va bo`g`inlar
  
• 
  Ko`p bo`lmagan boshqaruv bo`g`inlari
  
• 
  O`zgarishlarga nisbatan sezgirlik va hozirjavoblik
  
• 
  YUqori darajadagi unimdorlik
  
• 
  Past darajadagi harajatlar
  
• 
  Ish jadvalining bevosita iste`molchilarga mosligi va boshqalar.
  

Boshqaruvning tashkiliy tuzilmasi boshqaruv oldida turgan vazifalarni muvaffaqiyatli hal etishga yordam beradigan qilib tuzilishi kerak. U quyidagi talablarga javob berishi kerak

1. 
   Boshqaruv tizimida bo`gin va bosqichlar soni maqbul bo`lishi kerak. Bo`g`in va bosqichlar sonining asossiz ko`payib ketishi:
   

• 
  Boshqaruv apparatini saqlash harajatlarining ortib ketishi
  
• 
  Axborotlarning o`tish yo`li cho`zilib ketishi
  
• 
  Boshqaruvda paralellizm va takrorlanishning yuzaga kelishi
  
• 
  Boshqaruvda ma`suliyatsizlikka yo`l quyilishiga va boshqaruv samarasini pasayishiga olib keladi.
  

2. Boshqaruv tuzilmasi boshqaruv apparatining tezkor ishlashini ta`minlashi lozim. Bu faoliyat vazifalarni o`z vaqtida va mohirlik bilan tez hal etishda namoyon bo`ladi. Bunga ishlab chiqarishning miqyosi, murakkabligi, boshqaruv ob`ektlarining joylashuvi ham ta`sir ko`rsatadi.