12-mavzu. Ish haqi va mehnat munosabatlari

8-ilova.


Ochiq turdagi kasaba uyushmasining ish haqi darajasiga ta’siri


Ish haqi
darajasi D

S

W₂ e
a
W₁

S D
0 Q₂ Q₁ Ishchi kuchi miqdori

9-ilova.

10-ilova.

T-jadval

+ (ha)	– (yo‘q)

11-ilova.
Muhokama uchun savollar

1. Ish haqining iqtisodiy mazmuni nimada?

2. «Ishchi kuchi» tovarining qiymati va iste’mol qiymati nima orqali aniqlanadi?
3. Ish haqining qanday asosiy shakllari va tizimlarini bilasiz?
4. Nominal ish haqi real ish haqidan nimasi bilan farq qiladi?
5. Mehnat munosabatlarini tartibga solishda mehnat shartnomalarining roli qanday?
6. Kasaba uyushmalarining ahamiyati qanday?


12-ilova.
Muammoli topshiriq
Tasavvur qilamiz quyidagilar aniq bir tarmoqda ishchi kuchiga bo‘lgan talab va taklifni ifodalaydi.

Ish haqi darajasi (ming so‘m / soat)	Talab etilayotgan ish o‘rni (ishchi soni)	O‘z ishchi kuchini taklif etayotganlar
1	500	100
2	400	200
3	300	300
4	200	400
5	100	500
6	50	600

1. 
   Jadval ma’lumotlaridan foydalanib erkin bozorda muvozanat ish haqini va unga mos keluvchi ishchilar sonini aniqlang.
   

__________Muvozanat ish haqi __________Ishchilar soni

2. 
   Jadval ma’lumotlaridan foydalanib ishchilarga bo‘lgan talab va taklifni grafikda aks ettiring. Muvozanat ish haqi nuqtasini W1 bilan belgilang.
   
3. 
   Tasavvur qilamiz, kasaba uyushmasi vakili va tadbirkor jamoa kelishuvi natijasida ish haqi 5000 so‘m / soat:
   

a) grafikda ish haqining yangi darajasini ifodalang va uni W2 bilan belgilang;
b) ish haqining yangi darajasida ishchilarga bo‘lgan talab qanday bo‘ladi? Grafikda ifodalang.