12-мавзу: фоиз рискларини бошқариш

I вариант (баланслашган)

Ставкалар	Муддат, кунларда	Кредитлар бўйича фоиз ставкаси	Жалб қилинган маблағлар бўйича фоиз ставкаси	Спред
Жорий бозор	90 180	20 25	15 20	5 5
Прогноз қилиниши (90 кундан кейин)	90	17	12	5

II вариант (баланлашмаган): 180 кунга муқобил кредитлаш стратегияси:
а. қарзларни 180 кунга жалб қилиш, спред 5%;
б. қарзларни 90 кунга жалб қилиш (яна 90 кунга узайтириш шарти билан) спред ½ (10+13) = 11,5%.
Бизнинг мисолда қисқа муддатли ставкаларни аниқ прогноз қилинганлиги туфайли 180 кунлик кредитлаш учун баланслашмаган бошқарувни ташкил этишни тақозо қилди, яъни фоиз маржасини кенгайтириш лозим. Берилган маълумотларга кўра, ИИ вариант бўйича спред 11,5% ни, I вариантдаги 5% лик эмас. Бу BА/P ни тўғри прогноз қилиш ҳисобига еришилди. Қарз маблағларини икки мустақил босқичли шартнома бўйича 180 кунга жалб қилиш қарор қилинди: бошида 90 кунга жалб қилиш кейин эса уни 90 кунга яна янгилаш.
Бу ҳолатда спред 180 кунлик баланслашмаган кредитга 11,5% ни ташкил қилиб, қуйидаги тарзда намоён бўлди:
I босқич: 180 кунлик кредитлар бўйича ставка = 25%;
маблағларни сотиб олиш (биринчи 90 кун) = 15%;
спред = 10%;
II босқич: 180 кунлик кредитлар бўйича ставка = 25%;
маблағларни сотиб олиш (иккинчи 90 кун) = 12%;
спред = 13%.
Спред 180 кунлик кредитга 11,5% ни ташкил қилади.
BА/P ижобий ва салбий бўлади. Ижобий BА/P да ўзгарувчан ставкалардаги активлар ўзгарувчан ставкалардаги пассивлардан юқори бўлади. Ижобий БА/П да фоиз ставкасининг пасайиши фоиз маржанинг пасайишига олиб келади ва аксинча. Салбий BА/P да ўзгарувчан фоиз ставкалардаги пассивлар, ўзгарувчан фоиз ставкалардаги активлардан ошиб кетади. Бу ҳолатда фоиз ставка пасайса маржа ўсади, фоиз ставка ошса маржа камаяди.