12-mavzu: Ekskursiya rahbari – gidga qo‘yilgan talablar

WWF hamda CNRS
Hozirgi kunda Buxoro bug‘ularini saqlab qolish va ularning yashash hududlarida sonini ko‘paytirishga qaratilgan dastur amalga oshirilib kelinmoqda. Bu dasturni amalga oshirishning asosiy tashabbuskori Fransiya Milliy Ilmiy Tadqiqotlar markazi hisoblanib, markaz o‘zining loyihalarini Fransiyaning O‘zbekistondagi elchixonasi orqali amalda tadbiq etmoqda. Shuningdek, INTAS hamda Mak Arturov fondlari tashabbusi bilan ham bir qator loyihalar amalda tadbiq etib kelinmoqda. Shu kabi dasturlar Gollandiya, Pokiston hamda boshqa bir qator elchixonalar va tashkilotlar bilan amalga oshirilmoqda.
Bu kabi dasturlarni amalga oshirishning asosiy sababi, 1996 –1997 yillarda Buxoro bug‘ulari sonining keskin kamayib ketishi bo‘ldi. 2004-yilda amalga oshirilgan hisob–kitoblar natijasiga ko‘ra Buxoro bug‘ularining soni 450 – 460 tani tashkil etar edi, Markaziy Osiyodagi umumiy soni esa 1000 taga boradi. Hozirgi kunda qo‘riqxona hududida 15 gektarni tashkil etuvchi maydonda alohida bug‘ularning yashashi uchun joylar qurilgan. Bugungi kunda 25 ta Buxoro bug‘ulari shu hududda yashamoqda. 2005-yilda 5 ta bug‘u to‘qay o‘rmonlariga qo‘yib yuborildi. Ularning soni ko‘payib borib 8 ta juftlikni tashkil etdi. Hozirda Zarafshon qo‘riqxonasi hududida bug‘ularning umumiy soni 33 ta juftlikni tashkil etadi.
Bu tadbirning o‘tkazilishi natijasida ekskursantlar, himoya qilinadigan hududning muhimligi hamda Buxoro bug‘ularini populyasiyasini kelajak avlod uchun saqlab qolish nechog‘li muhim ekanligini anglab yetdilar.
Tayanch so‘z va iboralar: ekologik turizm, ekoturistik hududlar, ekoturistik resurslar, alohida qo‘riqlanuvchi tabiiy hududlarining tavsifi, O‘zbekistonda ekologik turizmni rivojlantirish konsepsiyasi, milliy parklar, davlat qo’riqxonalar, maxsus tashkilotlar, buyurtmaxonalar, tabiat yodgorliklari, o‘rmon va ovchilik xo‘jaliklari.


Mustaqil ishlash uchun savollar:

1. 
   Ekologik mavzudagi ekskursiyalarning ekologik madaniyatni shakllantirishdagi o‘rnini tushuntiring.
   
2. 
   Mamlakatimizning ekologik ekskursiya ob’ektlarini izohlang.
   
3. 
   Tabiat qo‘riqxonalari va milliy parklarda Ekskursiya xizmatini tashkil qilishning o‘ziga xosligi nimada?
   
4. 
   «O‘zbekistonda ekologik turizmni rivojlantirish konsepsiyasi»ning mohiyatini tushuntiring.