|
y²=Σ(x-y)²:y
bu yerda:
x
-tajriba guruhlari
talabalari ko‟rsatkichi,
y
-sinov guruhlari talabalari ko‟rsatkichi.
136
2-jadval
Ko‟rsatkichlar
Baholanishning formuladagi dinamikasi
86-100 ball
(“5”)
71-85 ball
(“4”)
55-70 ball
(“3”)
0-54 ball
(“2”)
x
(T
1
-T
2
)
28
27
24
20
y
(S
1
-S
2
)
17
22
29
28
(
x-y
)²
121
25
25
64
(
x-y
)²:
y
7,1
0,9
0,9
2,3
Demak, baholanishning formuladagi dinamikasi hisoblagan holda,
7,1+0,9+0,9+2,3=11,2 tajriba boshida va oxiridagi farq 11,2 foizga
oshganligini ta‟kidlashimiz mumkin. Ushbu ko‟rsatkich, kichkina bo‟lsa-da,
tajriba-sinov davomida amalga oshirilgan ishlarning ijobiy jihatini
belgilaydi.
Tadqiqot ishimizning birinchi bosqichida tizimli dastur materiallarini o‟rganish
davrida talabalarning ilmiy va ijodiy faoliyatini orttirish bo‟yicha bajarilgan ishlar
samarali natijalar berishi aniqlandi.
2018-2019 o‟quv yili davomida pedagogik tajriba-sinov bosqichlari va uning
yakunlovchi turi o‟tkazildi. O‟tkazilgan pedagogik tajriba-sinovlar yuqorida qayd
etilgan guruhlarda olib borildi. Yuqoridagi qaydlarimizdan kelib chiqib aytishimiz
mumkinki 2 ta tajriba, 2 ta sinov guruhlari qilib tanlandi. Tayanch tajriba (2
tatajriba, 2 ta sinov) guruhlaridagi natijalar, sinov guruhlaridan olingan natijalar
bilan taqqoslanib borish lozim topildi.
Biz chizmachilikdagi loyihalash mavzulariga oid mashg‟ulotlar jarayonida
talabalarning ilmiy va ijodiy faoliyatini tashkil etishga bag‟ishlangan
tadqiqotimizni olib borish davomida soha mutaxassislarining fikr mulohazalarini
o‟rganishga harakat qildik. Buning uchun bitiruv malakaviy ishimizning 2-4-
ilovalarida keltirilgan maxsus test-anketani tarqatdik. Bu test-anketa fan
137
o‟qituvchilari orasida o‟tkazildi. 4-ilova, ya‟ni test-anketada quyidagi savollar
bilan murojaat qilindi , hamda taxminiy javoblar ko‟rinishlari ham keltirildi:
1.Chizmachilik fanida loyihalashga oid masalalarni yechish orqali
talabalarning fazoviy tasavvurini rivojlantirish deganda nimalarni nazarda tutasiz?
2.Talabalarning
chizmachilikdagi
loyihalashga
oid
mavzularni
o'zlashtirishlarida auditoriyadan tashqari ilmiy va ijodiy faoliyati deganda nimani
tushunasiz?
3.O‟quv-tarbiyaviy tadbirlarni shakllari deganda nimalarni nazarda tutasiz?
4.Hozirgi davrda fakultetingizda talabalarning bilimini va ilmiy–ijodiy
faoliyatini ta‟minlashda otaliq tashkilotlar yordami zarur deb o‟ylaysizmi?
5.Universitet va fakultet miqiyosida o‟tkazilayotgan o‟quv–tarbiyaviy
tadbirlarni mazmunli tashkil etish uchun asosan qanday muassasalar yordami
zarur?
6.Universitet va fakultet miqiyosida tashkil etiladigan o‟quv–tarbiyaviy
tadbirlarni uyushtirishdan maqsad nimalardan iborat?
7.Talabalarning ilmiy va ijodiy faoliyatini tashkil etishda qanday
uslublardan foydalanasiz?
8.Talabalar mehnatini baholashda va rag'batlantirishda qanday uslublardan
foydalanasiz?
9.O'quv–tarbiyaviy jarayonni tashkil etishda tashkilotchi asosan qanday
tayyorgarlikka ega bo'lishi zarur deb hisoblaysiz?
10.Talabalarning respublika, shahar, universitet va fakultet miqiyosida
o'tkazilayotgan o'quv–tarbiyaviy tadbirlarda qatnashishlari ularda qanday
fazilatlarni shakllantiradi?
Kuzatiluvchilardan olinadigan javoblar ko‟rinishlarini soddalashtirish, tahlilni
qulaylashtirish uchun taxminiy javoblar ko‟rinishlari ham keltiriladi: masalan,
«Chizmachilik fanida loyihalashga oid masalalarni yechish orqali talabalarning
fazoviy tasavvurini rivojlantirish deganda nimalarni nazarda tutasiz?» deb berilgan
1-savolga quyidagicha javoblar berildi:
138
a) Muammoning nazariya va amaliyotdagi holatini o„rganish va uning
tahlilini.
b) Talabalarda fazoviy tasavvur va ijodiy fikrlashni o„stirishning
pedagogik va psixologik o„ziga xosliklarini.
v) Talabalarda grafik savodxonlikni o„stirishning asosiy ko„rsatkichlarini.
g) Talabalarning loyihalash (konstruksiyalash) mavzusi bo„yicha fazoviy
tasavvuri, ijodiy fikrlashi va grafik savodxonligini.
d) Yuqoridagilarning barchasi.
To‟g‟ri javob – D. Chunki test-anketada keltirilgan savollarning barchasi ham
talabalarning chizmachilikdagi loyihalash mavzulariga oid mashg‟ulotlar
jarayonida talabalarning ilmiy va ijodiy faoliyatining turli xil nomlanishdagi ayrim
turlarini ifodalaydi, faqatgina «D» javobigina barchasini umumlashtiradi.
Kuzatiluvchilarga berilgan ayrim savollar tarzidagi ma‟lumotlar yaxlit, mukammal
ma‟noni faqat so‟nggi javobdaginaanglatadi. Biz ushbu test-anketa savollari va
javoblarini tuzishda yangi ma‟lumotlar, bilimlar berish, kuzatuvchilar tasavvurini
yangi axborotlar bilan boyitishni yetakchi maqsad qilib, nazoratni esa qo‟shimcha
maqsadlardan qilib belgiladik. «Talabalarning chizmachilikdagi loyihalashga oid
mavzularni o'zlashtirishlarida auditoriyadan tashqari ilmiy va ijodiy faoliyati
deganda nimani tushunasiz?» deb berilgan 2-savolga quyidagicha javoblar berildi:
a) Mustaqil ta'lim va fan to'garaklari.
b) Yetuk olimlar bilan suhbatlar, uchrashuvlar.
v) O'qish, unumli ilmay va ijodiy mehnat.
g) O‟quv va pedogogik amaliyot.
d) Yuqoridagilarning barchasi.
To‟g‟ri javob – D. Demak, «D» javoblardagi 10 xilga yaqin nomdagi
chizmachilik fanida loyihalashga oid masalalarni yechish orqali talabalarning
fazoviy tasavvurini rivojlantirish faqatgina auditoriyada emas, balki auditoriyadan
tashqari ishlar turlarini qamrab oladi, umumlashtiradi. Chunki, kuzatuvlarimiz
natijasida faqatgina auditoriyada olgan bilimlar ushbu mavzuni yetarli darajada
139
o‟zlashtirishga yetarli emasligini ko‟rsatmoqda. Biz ana shunday umumlashgan
ma‟noni anglatadigan, tekshiriluvchilarga yangi bilimlarni bera oladigan
javoblarni «to‟g‟ri» javoblar sifatida belgiladik. Bunday javoblarda eng to‟liq, eng
mukammal, umumlashgan axborotlar e‟tiborga olinadi. Test-anketamizning biror
savolini aniq belgilagan, bu bilan esa auditoriyadan tashqari ishlarning xilma-
xilligini, turlarining ko‟pligini qismangina, tor doirada bilishini bildirgan
kuzatuvchilarning javoblarini «noto‟g‟ri» deb belgiladik. Chunki savolnomada
berilgan 7dan ziyod nomdagi auditoriyadan tashqari ishlarning turlarini o‟qituvchi
bilmog‟I lozim. 1- va 2-savollarga olingan javoblar natijalari quyidagi (3-)
jadvalda keltirilgan:
Professor - o‟qituvchilar talabalarning ilmiy va ijodiy faoliyati shakllari va
tarbiyaviy ishlar shakllarini bilishlarini aniqlash bo‟yicha olingan javoblar
tahlili:
3-jadval
№
Javoblar turi
1-savol
2-savol
Javoblar
% hisobida
Javoblar
% hisobida
N
azo
rat
g
u
ru
h
i
T
.s
.
g
u
ru
h
i
N
azo
rat
g
u
ru
h
i
T
.s
.
g
u
ru
h
i
N
azo
rat
g
u
ru
h
i
T
.s
.
g
u
ru
h
i
N
azo
rat
g
u
ru
h
i
T
.s
.
g
u
ru
h
i
1.
To‟g‟ri
8
12
42,1
63,2
9
12
47,4
63,2
2.
Noto‟g‟ri
11
7
57,9
36,8
10
7
52,6
36,8
Jami
Do'stlaringiz bilan baham: | 
