12-amaliy mashg`ulot

12-amaliy mashg`ulot

”Yetuk mutaxassis” matni. Kasbiy nutq. Nutq bayon qilish usullari. Jismoniy tarbiya va sport mutaxassis nutqining ilmiyligi, to‘g‘riligi, aniqligi, mantiqiyligi, sofligi. Nutqiy kompetentlik.

Reja:

• 1. Kasbiy nutq. Nutq bayon qilish usullari.
• 2. Mutaxassis nutqining ilmiyligi, to`g`riligi, aniqligi, mantiqiyligi, sofligi.
• 3. Nutqiy kompetentlik.

“Zamonaviy bilim berish uchun, avvalo, murabbiyning o‘zi ana shunday bilimga ega bo‘lishi kerak”.

• “Zamonaviy bilim berish uchun, avvalo, murabbiyning o‘zi ana shunday bilimga ega bo‘lishi kerak”.

I.A. Karimov

Faylasuf Farobiy o‘zining “Fozil odamlar shahri” asarida tarbiya orqali insonga beriladigan 12 fazilatni sharxlab berdi.

• Faylasuf Farobiy o‘zining “Fozil odamlar shahri” asarida tarbiya orqali insonga beriladigan 12 fazilatni sharxlab berdi.

“Tarbiya biz uchun yo hayot, yo momot, yo najot, yo halokat, yo saodat, yo falokat masalasidir”. A. Avloniy

• “Tarbiya biz uchun yo hayot, yo momot, yo najot, yo halokat, yo saodat, yo falokat masalasidir”. A. Avloniy

Pedagog nutqi

• Pedagoglar nutqi boshqa kasb egalari nutqidan o`zining ta`sirchanligi va didaktik ruhdaligi bilan ajralib turadi. Pedagog nutqi uning kasbiy mahoratiga bog`liq.
• Pedagog mahorati - yuksak darajada pedagogik faoliyatning tashkil etilishini, pedagogik texnikani egallashni, shuningdek, pedagog shaxsi, uning tajribasi va kasbiy mavqeyini ifodalaydi.

Pedagog nutqi madaniyatining asosiy tarkibiy qismlari

1

• Nutq texnikasi va malakasi;

2

• Tushunarli va ta`sirchan fikr;

3

• Mimikani o`z o`rnida ishlatish;

4

• Ma`noli va ochiq chehrali nigoh;

5

• O`zini hissiy-psixik jilovlay olish;

6

• Ijodiy kayfiyat;

7

• Samimiy munosabat;

8

• Yutuqlarni rag`batlantirib borish;

9

• Sof adabiy tilda so`zlash;

10

• Bilimini namoyish qila olish;

11

• Har bir so`zga ahamiyatli bo`lish; (TDIU)

12

• Turli vaziyatlardan chiqib keta olish;

Nutq jarayonidagi qo‘shimcha unsurlar

1

• Ovozning sifati;

2

• To`g`ri nafas olish;

3

• Tovush talaffuzi;

Ovozning sifati

• Xirqiroq, chiyildoq, shang`iroq ovozlar tinglovchi qulog`ini qiynashi shubhasiz!
• Ovozdagi nuqson nutqdagi ta`sir kuchini yarmiga yo`qotadi.
• Ovozdagi nuqsonlarni bartaraf etolmagan pedagoglar boshqa kasb etagini tutgan ma`qul…

M.I.Lomonosov “Notiqlik bo`yicha qisqacha qo`llanma” asarida notiq uchun

Tabiiy qobiliyat
Jismoniy
Ruhiy

Sa`diy Sheroziyning “Guliston” asaridan…

• “Sanjarriya” masjididagi “Ovozi yoqimsiz muazzin” hikoyasi bunga misol bo`la oladi.

Nafas olish va to`g`ri talaffuz

• Nutq texnikasini yetarli darajada bilmaslik oqibatida yuzaga keladigan nuqsonlardan fonetik bilimlardan xabardorlik, ovozni yo`lga qo`yish (ruschada "postanovka golosa"), aniq talaffuz qilish (“lexsiya temasi”), nutq jarayonida to`g`ri nafas olish (diqqatni jamlay olishga xalaqit beradi) bo`yicha turli mashqlar yordamida imkon qadar xalos bo`lish mumkin.

Olim S.İnomxo`jaev “Notiqlik san`ati asoslari” kitobida

• Demosfen usullari:
• Bir yerto`la qazib, ovozini rivojlantirgan;
• "r" tovushini aytolmasligi sababli og`ziga mayda toshlarni solib, she`rlar, turli matnlarni o`qish bilan shug`ullangan.
• Nafasni rostlab turish uchun esa tepaliklarga yugurib chiqib, yugurib tushib she`rlarni o`qishni mashq qiladi.

• Педагогик нутқ ўқувчи (талаба) ва ўқитувчи (педагог) орасидаги ахборот ташувчи восита ҳисобланади. Узатилаётган ахборотнинг тўлиқ ва таъсирли етказилиши учун нутққа бир қанча талаблар қўйилади:
• нутқнинг тўғрилиги;
• нутқнинг аниқлиги;
• нутқнинг мантиқийлиги;
• нутқнинг софлиги;
• нутқнинг жўялилиги;
• в.б.

Xulosa

• Har bir pedagog ham o`z nutqidagi nuqsonlarni imkon qadar to`g`irlab borishi zarur. Aks holda o`quvchi-talabalar orasiga kulguga qolishi, o`z kasbiga nisbatan ishtiyoqi pasayib ketishi mumkin.
• Zeroki, o`qituvchilik SHARAFLI, shu bilan birga MASHAQQATLI kasb ekanligini hech qachon unutmasligimiz lozim.

Foydalanilgan adabiyotlar:

• 1. Nizomiddin Mahmudov “O`qituvchi nutqi madaniyati” Toshkent. “O`zbekiston” 1991
• 2. Sa`diy Sheroziy. Guliston (Mullo Murodxo`ja tarjimasi). Toshkent: Fan,

2005, 177-179-betlar.

3. N. Atayeva “Umumiy pedagogika”

Toshkent - 2013

Diqqatingiz uchun rahmat!