12- маъруза: Тармоқ хавфсизлигига таҳдидлар ва заифликлар

Хизматдан вос кечишга ундан ҳужуми: DOS ҳужуми 
DOS 
қонуний фойдаланувчини тизим ёки тармоқдан фойдаланишини 
чеклаш ҳужуми бўлиб, унинг асосий нишони тармоқ юкланиши ва уланиши 
бўлади. Тармоқни юкланишига қаратилган ҳужумда мавжуд тармоқ 
ресурсларидан фойдаланган ҳолатда тармоқ юкланишини кўпайтиришга ва 
қонуний фойдаланувчини ушбу ресурслардан фойдаланиши чекланади. 
Уланишга қаратилган ҳужумда эса тармоққа кўп сонли уланиш сўровларини 
юборилади ва барча операцион тизим ресурслари ушбу сўровларга жавоб 
беришга сарфланаши натижасида, ҳисоблаш қурилмаси қонуний 
фойдаланувчи сўровига жавоб бера олмайди.
Фараз қилайлик ташкилот телефон орқали қабул қилинган буюртма 
асосида пица этказиб беради. Бу ҳолда бутун биз фаолият телефон орқали 
бериладиган буюртмаларга боғлиқ. Фараз қилайлик бирор шахс ушбу 
ташкилотнинг кунлик бизнесини бузмоқчи. Агар ушбу шахс телефон 
тармоғини банд қилишнинг имконидан чиқса, у ҳолда компания бир бу вақтда 
мижозлардан буюртма қабул қила олмайди.
DOS 
ҳужуми ҳам компаниядаги пица ҳодисасига ўхшайди. Бунда 
ҳужумчининг асосий мақсади нишондан ахборотни ўғирлаш эмас. Ушбу 
ҳужум хизматдан фойдаланишни йўқотишга ҳаракат қилади. Ушбу жараёнда, 
ҳужумчи кўплаб компьютерларни бошқарувига олади (зомбилар деб аталади) 
ва виртуал ҳолда уларни бошқаради. Ҳужум ўзида зомби компьютерлар 
имкониятини бирлаштириб, нишондаги компьютерга бир вақтда сўровлар 
юборади ва охир оқибат уни осилиб қўйишига олиб келади. 
Тақсимланган DOS ҳужумлар: (Distributed DOS, DDOS) 
DDOS кенг қамровли нишондаги тизим ва тармоқ ресурларида 
хизматдан фойдаланишни бузишга қаратилган ҳужум бўлиб, Интернетдаги 
кўплаб зомби компьютерлар орқали билвосита амалга оширилади. 
Ҳужум остидаги хизматлар асосий нишон деб қаралиб, тизимларни 
обрўсизлантириш (зомби ҳолатига олиб келиш) иккиламчи нишон деб 
қаралади. DDOS ҳужумни амалга оширишдаги иккиламчи нишон ҳужумчини 
мураккаблик ва ҳужумни аниқлай олмаслик имкони билан таъминлайди.

---

WWW Security FAQ 
да: “DDOS ҳужуми бир ёки кўплаб нишонлар учун 
келишилган DOS ҳужумни кўплаб компьютерлар орқали амалга оширади. 
Мижоз-сервер технологиясидан фойдаланган ҳолда, жиноятчи ҳужум 
платформаси сифатида хизмат қилувчи кўплаб компьютерлар орқали DOS 
ҳужумини самарадорлигини оширади” каби аниқлик киритилган. 
Агар ўз вақтида DDOS ҳужумига сабаб бўлувчи ҳолатлар текширилмаса, 
қисқа вақтда Интернет хизматларидан фойдаланиш даражаси йўқ қилиниши 
мумкин.