12- ф о т о с и н е з э к о л г и я с и

Фотосинтез жараёнида ҳаводаги C02 гази ўзлаштирилиб, органик моддалар ҳосил бўлади. Бунда иштирок этадиган яшил ўсимликлардан ташқари, қизғиш, нитрификатор, темир бактериялари ва олтингугурт бактериялар ҳам ўз ҳиссасини қўшар экан.

Микроорганизмлар тўплайдиган органик моддаларнинг оз қисмини ташкил қилсада, углерод алмашинуви жараё­нида катта рол ўйнайди.

 

1- расм Табиатда углероднинг айланиши.

Ер юзида ўсимликларнинг бир неча аср давомида жуда катта захираси чириндаларидан кўмир, нефт ва торф йиғилган. Улар ишлатилишида оксидланиш натижасида C02 ва Н20 ҳосил бўлади. C02 одам, ҳайвонлар ва ўсимликлар нафас олишида ҳам ажралади.
Ўсимликлар ва ҳайвонлар нобуд бўлгандан сўнг, тупроқда парчаланиб C02 гази ажратади. Бу газ атмосферага чиқиб, унинг миқдори бир меъёрда сақланади, унга ўсимликларнинг фотосинтетик фаолияти сабаб бўлади. Бу углерод (C02) нинг табиатда айланиш жараёнидир