11-tema: Seminar, ámeliy hám laboravtoriya shınıģıwların ótkeriw texnologiyası

Laboratoriya shınıģıwların shólkemlestiriw hám ótkeriw metodikası.
Laboratoriya shınıģıwları joqarı oqıw ornı oqıtıwshısı basshılıģı astında alģan oqıw maģlıwmatları (lekciya hám óz betinshe jumısları)n tereńlestiriw, talqılaw, keńeytiriw, qollanıw hám ózlestiriwdi qadaģalaw forması;
Laboratoriya shınıģıwlarınıń tiykarģı túsinigi, onda talabalr óz betinshe wazıypa atqaradı yamasa eksperiment ótkeredi. Ilimiy-texnikanıń rawajlanģan shárayatında laboratoriya jumısları talabaģa teoriyalıq bilimlerdi qollaw mexanizmin tereń hám kórgizbeli úyreniw imkaniyatın beredi. Laboratoriya shınıģıwları talabada izertlew ótkeriw kónlikpelerin qáliplestiredi, ilim hám texnikaģa dóretiwshilik penen jantasıwın támiyinleydi, eksperimenttiń ulıwmalıq metodikasın iyelewge imkan beredi.
Laboratoriya shınıģıwların ótkeriwde tómendegi didaktikalıq principlerge ámel qılınadı:
- laboratoriya shınıģıwların rejelestire alıw hám ótkeriw;
- laboratoriya shınıģıwlarınıń maqsetin anıq belgilep alıw;
-ilim hám islep shıģarıw boyınsha bilimlerdi tereńlestiriw imkaniyatlarına talabalarda qızıģıwshılıqtı oyatıw;
-talabada nátiyjeni erkin qolģa kirgiziw imkaniyatın támiyinlew;
-talabanı teoriyalıq jaqtan támiyinlew;
- laboratoriya shınıģıwları tek ģana konkret tema boyınsha bilimlerdi juwmaqlaw emes, al talabalardı tárbiyalaw negizi bolıp ta esaplanadı.
Laboratoriya oqıw jumısın shólkemlestiriwdiń tiykarģı formalarınan biri bolıp, eksperimental túrindegi erkin tapsırmalardı oqıwshılardıń professor-oqıtıwshı menen birgelikte isleniwin sáwlelendiredi.
Laboratoriya shınıģıwınıń baslı maqseti-qanday da bir pánge baylanıslı teoriyalıq qaģıydalardıń ámeliy táreplerin ashıp beriw; oqıwshılardıń úyrenilip atırģan nızamlılıqların, ózine say táreplerin hám kóriniw formaların tereń túsiniwin támiyinlew; bolajaq qániygelerde úyrenilip atırģan ob’ekt penen ámeliy baylanısqa kirisiw kónlikpesin qáliplestiriwden ibarat. Laboratoriya shınıģıwlar oqıwshılardıń ilimiy kóz-qarasın qáliplestiriwde zárúr rol’ oynaydı.
Jańa bilimdi iyelew boyınsha ótkeriletuģın laboratoriya shınıģıwı tómendegi metodikalıq prámlar arqalı ámelge asırıladı:
-shınıģıw temanı hám ámelge asırılatuģın wazıypalardı anıqlaw;
-shınıģıw tájiriybe-basqıshların anıqlap alıw;
-shınıģıwdıń barısın, jumıstıń texnikalıq qáwipsizlikke ámel qılģan halda orınlanıwın qadaģalap barıw;
-shınıģıwdı juwmaqlaw, tiykarģı juwmaqtı bayan etiw.
Laboratoriya ótkeriletuģın shınıģıw-tájiriybe oqıwshılardıń házirgi dáwirdegi islep shıģarıwdıń ilimiy tiykarların, tájiriybede qollanılatuģın ásbaplarģa aqıllı múnásitbette bolıw kónlikpesin, texnikalıq bilimin iyelep alıwına tiykar jaratadı.
Bul shınıģıwda oqıwshılar oqıtıwshınıń tapsırması boyınsha ásbaplardan paydalanıp, qanday da bir hádiyseni reje arqalı úyrenedi. Ámeliy shınıģıwlarda temanıń iri bólimleri úyreniledi. Bul ulıwmalastırıwshı tárizde boladı. Bul jumıs tek ģana klassta emes, al klasstan tısqarı da ámelge asırıladı.
Laboratoriya shınıģıwı tómendegi premlardan quraladı:
-shınıģıw maqsetin belgilew;
-islenetuģın jumıstı, oģan basshılıq etiw tártibin belgilep alıw;
-jumıs tamamlanģannan keyin onı juwmaqlaw.
Laboratoriya shınıģıwı processinde oqıwshılar sabaqlıq hám oqıw qollanbalarınan paydalanıwı, oqıtıwshı menen máslahatlesiwi múmkin.