11-sinf Biologiya

“Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi 
9 
jarayoni mexanizmi va xlorofill 
pigmentlarining yo‘qolishiga sabab 
nimada? 
natijasida. 
11-sinf. 7-12-mavzular 
Savollar 
Javoblar 
Ekologik omillar qanday omillarga 
ajratiladi? 
Abiotik, biotik va antropogen 
Qanday omillar Аbiotik omillar 
deyiladi? 
Tirik organizmlarning hayot faoliyati va tarqalishiga ta’sir qiladigan 
anorganik tabiat tarkibiy qismlari sanaladi 
Abiotik omillar qanday guruhlarga 
bo’linadi va ular qaysilar? 
4 ga bo’linadi: 
1) iqlim omillari; 2) edafik omillar (yunoncha «edafos» – tuproq); 3) 
topografik omillar (relyef omillari); 4) fizik omillar 
Iqlim omillariga nimalar kiradi? 
Yashash muhitining iqlimini shakllantiruvchi omillar: 
1) yorug‘lik; 2) namlik; 3) harorat; 4) havo tarkibi; 5) atmosfera 
bosimi; 6) shamol tezligi 
Edafik omillariga nimalar kiradi? 
Tuproqning xususiyatlari: 1) namligi; 2) zichligi; 3) mineral tarkibi; 4) 
organik moddalarning miqdori 
Topografik omillarga nimalar kiradi? 
Joy relyefining o‘ziga xos jihatlari: 1) balandlik (dengiz sathiga 
nisbatan); 2) qiyalikning tikligi; 3) qiyalikning ekspozitsiyasi (dunyo 
tomonlariga nisbatan joylashuvi) 
Fizik omillarga nimalar kiradi? 
Tabiatdagi fizik hodisalar: 1) Yerning tortish kuchi; 2) Yerning magnit 
maydoni; 3) Ionlashtiruvchi va elektromagnit nurlanishlar 
Biotik omillar deb nimaga aytiladi va 
ularga misollar ayting. 
Tirik tabiat omillari.
Biotik omillar fitogen (o‘simliklarning ta’siri), 
zoogen (hayvonlarning ta’siri), mikogen (zamburug‘larning ta’siri) 
mikrobiogen (mikroorganizmlarning ta’siri) omillarga ajratiladi. 
Аntropogen omillar deb nimaga 
aytiladi va ularga misollar ayting. 
Inson faoliyati bilan bog‘liq omillar bo‘lib, ularga boshqa tirik 
organizmlarning yashash muhitlariga va bevosita ularning hayotiy 
faoliyatiga ta’sir ko‘rsatuvchi inson faoliyati turlari. 
Muhitning qaysi ko’rsatkichlari 
turlarning evolutsiyasida uzoq davr 
mobaynida nisbatan doimiy holatda 
o‘zgarmasdan qoladi? 
1) yerning tortish kuchi; 2) quyosh doimiyligi; 3) okean suvlarining tuz 
tarkibi; 4) atmosferaning xususiyatlari kabi omillar nisbatan 
o‘zgarmasdir. 
Qaysi ekologik omillar o‘zgaruvchan 
omillar hisoblanadi? 
Harorat, namlik, shamol, yog‘ingarchilik miqdori, oziq miqdori, 
yirtqichlar va parazitlar soni 
Biologik optimum yoki optimum 
zona deb nimaga aytiladi? 
Ekologik omilning organizm hayot faoliyatiga ko‘rsatadigan ta’sirining 
eng qulay chegarasi