11-sinf Biologiya

“Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi 
42 
Eralar
 
Davr va uning 
davomiyligi 
(million yil)
 
 
Hayvon va o‘simliklar evolutsiyasi
 
Yoshi
 
Kaynozoy
 
67 mln yil
Antropogen 
(to‘rtlamchi), 1,5
Odam paydo bo‘lgan va rivojlangan. Hayvon va o‘simlik 
dunyosi zamonaviy ko‘rinishga ega bo‘lgan
Neogen (pastki 
uchlamchi), 23,5
Sutemizuvchi hayvonlar, qushlar hukmron bo‘lgan
Paleogen (yuqori 
uchlamchi), 42
Lemurlar, kengtovonlilar, keyinroq – parapiteklar, drio- 
piteklar paydo bo‘lgan. Uchishga moslashgan hasharotlar 
soni ortgan
Mezozoy 
230 mln 
yil 
 
Bo‘r, 70
Xaltali va yo‘ldoshli sutemizuvchilar, haqiqiy qushlar paydo 
bo‘lgan. Suyakli baliqlar hukmronlik qilgan. Yopiq urug‘li 
o‘simliklar paydo bo‘lgan va keng tarqalgan. Hasharotlar 
yordamida changlanuvchi o‘simliklar paydo bo‘lgan. Jamoa 
bo‘lib yashovchi hasharotlar: termitlar, chumolilar, asalarilar, 
arilar paydo bo‘lgan. Qirqquloqlar va ochiq urug‘li o‘sim- 
liklar kamaygan. Davr oxirida yirik sudralib yuruvchilar – 
dinozavrlar, pleziozavrlar, ixtiozavrlar qirilib ketgan
 
Yura, 58
Sudralib yuruvchilar (dinozavrlar) hukmronlik qilgan. Ar- 
xeopteriks paydo bo‘lgan. Boshoyoqli molluskalar keng 
tarqalgan. Ochiq urug‘li o‘simliklar hukmronlik qilgan
 
Trias, 35
Sudralib yuruvchilarning xilma-xilligi ortgan. Suyakli baliqlar, 
toshbaqalar, timsohlar, uchar kaltakesaklar, dinozavrlar, dast- 
labki sutemizuvchilar paydo bo‘lgan. Trilobitlar qirilib ketgan
Paleozoy 
570 mln 
yil
 
Perm, 55
Sudralib yuruvchilar rivojlangan. Yirtqich tishli kaltakesaklar 
kelib chiqqan. Trilobitlar qirilgan. Ochiq urug‘li o‘simliklar- 
ning xilma-xilligi ortgan
 
Toshko‘mir, 
75–65
Suvda hamda quruqlikda yashovchilar keng tarqalgan. Dastlab- 
ki sudralib yuruvchilar paydo bo‘lgan. Uchuvchi hasharotlar, 
o‘rgimchaklar paydo bo‘lgan. Trilobitlar kamaygan. Qirqquloq- 
lar avj olib rivojlangan. Ochiq urug‘li o‘simliklar paydo bo‘lgan
Devon, 60
Qalqondorlar kamaygan. Panjaqanotli baliqlar, stegosefallar 
paydo bo‘lgan. Yuksak sporali o‘simliklar kelib chiqqan
Silur, 30
Trilobitlar va korall poliplari avj olib rivojlangan. O‘sim- 
liklar quruqlikka chiqqan. Suvo‘tlar keng tarqalgan
Ordovik, 60
Kembriy, 70
Dengiz umurtqasiz hayvonlari kovakichlilar, halqali chu- 
valchanglar, molluskalar, trilobitlar keng tarqalgan. Jag‘siz 
umurtqali hayvonlar – qalqondor baliqlar paydo bo‘lgan