11-sinf biologiya imtihon savollari javoblari bilet-1

BILET-25

1. 
   Biosfera evolyutsiyasi: noogenez jarayonini tushuntiring.
   
2. 
   Umurtqasiz hayvonlarning qon aylanish sistemasidagi evolutsion o„zgarishlar haqida ma‟lumot bering.
   
3. 
   Rasmda qanday jarayon ifodalangan?
   

1. savol javobi:

Noogenez. Taxminan 50 ming yil avval biosfera rivojlanishiga inson faoliyati bilan bog„liq ekologiyaning yangi – antropogen omili o„z hissasini qo„sha boshladi. Kishilik jamiyati paydo bo„lishi bilan
biosfera rivojlanishida noogenez davri boshlandi. Inson o„zining tarixiy rivojlanishining dastlabki bosqichida biologik tur sifatida biotsenoz tarkibidagi organik moddalar bilan oziqlanuvchi tarkibiy qismi hisoblangan, odamlarning yashash muhitiga ta‟siri boshqa organizmlarning ta‟siridan farqlanmagan. Inson faoliyati birinchi navbatda o„ziga oziq topish va yashash muhitini yaxshilashga bo„lgan eng zarur ehtiyojlarini qondirish bilan bog„liq bo„lgan. Odamlar aqliy qobiliyatining rivojlanishi, mehnat faoliyati va ijtimoiy hayot tarzi tufayli inson rivojlanishning biologik qonunlari nazoratidan chiqa boshladi. Ko„proq kishilik jamiyatining rivojlanish qonunlariga bo„ysuna boshladi. Olovdan foydalanish, ov qilish, baliq ovlash, meva va urug„larni yig„ish, mehnat va ov qurollarini takomillashtirish, yashash joylarini qurish, faol ravishda boshqa joylarga ko„chib o„tish, dehqonchilik va chorvachilikning rivojlanishi hamda o„troq yashashga moslanish atrof-muhitni o„zgartiruvchi kuchga aylandi. O„rta asrlarda fan-texnika, jamiyat, sanoat va qishloq xo„jaligining rivojlanish sur‟atlari tezlashdi. Yangi yerlarning kashf etilishi inson ehtiyojlari uchun tabiiy hududlarning o„zlashtirilishini sezilarli darajada kengaytirish imkonini berdi. Inson o„z ehtiyojlari uchun tirik organizmlar, qazilma boyliklar va mineral moddalardan tobora ko„proq foydalana boshladi. XIX asrdan boshlab inson faol ravishda qazilma yoqilg„i – ko„mir va neftdan foydalanishga o„tdi. Avval moddalar almashinuvi va energiya oqimiga jalb etilmagan, Yer qobig„ida yig„ilgan biogen moddalar inson tomonidan sun‟iy ravishda davriy aylanishiga qo„shildi.

2.