11-ma’ruza Extimollar nazariyasi fanining asosiy tushunchalari. Kombinatorika elementlari. Hodisalar algebrasi. Ehtimolning klassik ta’rifi. Geometrik ehtimol

---

1 
11-ma’ruza 
Extimollar nazariyasi fanining asosiy tushunchalari. Kombinatorika 
elementlari. Hodisalar algebrasi. Ehtimolning klassik ta’rifi. Geometrik 
ehtimol 
Ma’ruza rejasi:
1.
 Tasodifiy hodisalar va ular ustida amallar.
2.
 Tasodifiy hodisaning nisbiy chastotasi va statistik ehtimoli.
 

3.
 Ehtimolning klassik ta’rifi. 
4. 
Kombinatorika elementlari. 
5. 
Geometrik ehtimol.
Tasodifiy hodisalar va ular ustida amallar 
 
Ma’lum bir shart-sharoitda yuz berishi ham, yuz bermasligi ham mumkin 
bo’lgan hodisalarga 
tasodifiy hodisa
deb ataymiz. Ana shu shart-sharoitni yuzaga 
keltirish uchun bajarilgan harakatlar majmuasi 
tajriba
deb yuritiladi. 
Tajriba o’tkazilganda albatta yuz beradigan hodisa 
muqarrar hodisa
, hech 
qachon yuz bermaydigan hodisa esa 
mumkin bo’lmagan hodisa
deb ataladi. 
Tasodifiy hodisalar 
harflar bilan, muqarrar hodisa 
orqali va 
mumkin bo’lmaga hodisa 
orqali belgilanadi. 
1-Misol.
Tanga uch marta tashlandi. Mazkur tajriba natrijasida yuz berishi 
mumkin bo’lgan barcha hodisalarni toping. 
► Tanga tashlanganda tanganing yuqori qismiga gerb tushishini 
orqali, 
raqam tushishini esa 
orqali belgilaymiz. U holda
* + 
Shunday qilib, mazkur tajriba natijasida 8 ta hodisa yuz berishi mumkin ekan.◄ 
Agar tajriba natijasida 
va 
hodisalardan birining yuz berishi 
ikkinchisining yuz berishini istisno qilsa, ya’ni bir vaqtda yuz berishmasa, ular 
birgalikda bo’lmagan hodisalar 
deyiladi. Aks holda 
birgalikda bo’lgan hodisalar
deyiladi.