11-ma‘ruza. Detal va zagotovkalarning yuza sifati Reja: Yuza sifatini asosiy tasnifi. Yuza sifatini detallarining asosiy xizmat vazifalariga ta’siri

 
Deformasiyalanadigan sirtqi qatlam chuqurligi turli ishlov berish usullarida 
quyidagi 1-jadvalda berilgan.
 
Javobgarligi yuqori bо’lgan detallarning sirtqi qatlamlarida parchinlangan 
deformasiyalangan qatlamlar barpo еtish uchun drobstruyali ishlov berish 
muvaffaqiyatli qо’llanilmoqda.
 
Roliklar yordamida obkatkalash usuli sirtqi qatlamda siqiluvchi kuchlanish 
yaratib detallarni charchash mustahkamligini oshiradi. Obkatkali ishlov berish 
usuli ayniqsa charchash sharoitida ishlovchi rezbalarni olishda yaxshi natijalar 
beradi.
 
Yakuniy ishlov berilgan yuzalarning mustahkamligini oshirishda olmosli 
dazmollash usulini qо’llash ham sezilarli qulayliklar yaratadi.
 
 
11.1-jadval 
Ishlov berish usuli 
Qatlam 
chuqurligi, mm 
Ishlov berish usuli 
Qatlam chuqurligi, mm 
Tashqi va ichki yо’nish 
Qora 
Toza 
0,2-0,5 
0,05 
Tishqi freza-lash: 
Qora 
Toza 
0,14 
0,12 
Frezalash 
Silindrik 
0,12 
Shevinglash 
0,1 
Toresli: Qora 
Toza 
0,2-0,5 
0,1 
Parmalash, 
zenkerlash 
0,15 
Rezbani rolikda nakat-
kalash 
0,15-0,2 
Razvertka 
lash 
0,15 
Jilvirlash: toblanmagan 
pо’latni 
Toblangan pо’latni 
0,015-0,02 
0,02-0,03 
Drobstruyali 
parchinlash 
Rolik bilan 
obkatkalash 
0,4-1,0 
0,5-0,31 
Nazorat uchun savollar 
 
1. Mashinaning sifat kо’rsatkichlariga qaysi omillar kiradi?
 
2. Sirt g’adir-budirligi qaysi parametrlar bilan hisoblanadi?
 
3. Tо’lqinsimonlik va shakl xatoliklarni qanday miqdorlar belgilaydi?
 
4. G’adir-budirlikka qaysi ishlov berish rejimlari kо’proq ta’sir kо’rsatadi?
 
5. Sirtqi qatlamlarning fizik-mexanik xossalari; nimalardan iborat?
 
6. Sirtqi qatlamda siqiluvchi kuchlanish hosil qilish uchun qaysi texnologik
 
amallarni qо’llash
yaxshi samara beradi?