11. Kristal panjara energiyasi. Born modeli.

157 Empirik Arrenius tenglamasi
Arrenius to'qnashgan molekulalaming faqat o'rtacha energiyadan
ko'proq energiyaga ega boiganiarigina reaksiyaga kirishadi,
deb taxmin qildi. Bunday molekulalar faol molekulalar deb
ataldi. Ushbu qarashlarga asoslanib rivojlantirilgan nazariya esa,
faol to'qnashishlar nazariyasi deyildi. Bu nazariyaga asosan to'qnashayotgan
molekulalaming og'irlik markazlarini birlashtiruvchi
to'g'ri chiziq bo'yicha kinetik energiyaning tashkil qiluvchisi kritik
kattalikdan ortiq bo'lgan to'qnashishlardagina samarali b o ia di.
Samarali to'qnashishlarning o'rtacha energiyaga nisbatan ko'p
boigan energiyasi jarayonning faollanish energiyasi deyiladi. Faol to'qnashishlar nazariyasidan hisoblab topilgan tezlik doimiysining
qiymati tajriba natijalariga mos kelishi uchun to'qnashishlarning
yetarli energiyasidan tashqari, molekulalar to'qnashayotganda
ularning maMum oriyentasiyasi ham talab qilinadi. Shu
sababli Arrenius tenglamasiga sterik omil p deb ataluvchi tuzatma
ko'paytuvchi kiritiladi:
Turli reaksiyalar uchun u 10^-6 dan 1 gacha bo'lgan oraliqda o'zgarib
turadi.

129
130			159 Murakkab reaksiyalar kinetikasi. Mustaqillik tamoyili
131.Mixaels-Minten tenglamasi va uning ahamiyati (Ferment, reaksiya, kinetika, tenglama, Mixaels-Minten).			160.1-tartibdagi parallel bir tomonlama reaksiyalar kinetikasi
132.Mixaels-Minten tenglamasida KM ning ma’nosi (Ferment, reaksiya, kinetika, tenglama, Mixaels-Minten.