11 – Mavzu: Kommunikatsiya siyosati Reja

3-jadval
Iqtisodiyoti rivojlangan davlatlarda taxminiy yillik reklama xarajatlari

Davlat	Reklama harajatlari, mlrd. (AQSh, dol.)	Davlat	Reklama harajatlari, mlrd. (AQSh, dol.)
AQSh	80	Kanada	5
YAponiya	30	Avstraliya	3
Buyuk Britaniya	12	Niderlandiya	3
FRG	10	Shveytsariya	2
Frantsiya	7	Shvetsiya	2
Italiya	5	Finlyandiya	1,5
Ispaniya	5	Belgiya	1

Reklama vositalari va ularni qo’llash
Muvaffaqiyatga erishish uchun firmalar yaxshi va sifatli tovarlarni chiqaribgina qolmay, iste’molchilarga ularning afzalliklari to’g’risida har tomonlama ma’lumot berishi va o’z tovarlarining iste’molchilar ongida aniq mavqelantirishga erishishga harakat qilishlari kerak. Buning uchun korxonalar birinchi navbatda reklama vositalaridan to’g’ri foydalanishni bilishi alohida ahamiyatga ega.
Korxonalar amaliyotida reklama hajmiga ta’sir etish uchun axborot tashuvchilardan iborat bo’lgan xilma-xil reklama vositalari qo’llaniladi. Reklama vositalari quyidagi ko’rsatkichlarga ko’ra tavsiflanadi: maqsadi, ularni qo’llash joyi va texnika vositalarini qo’llash xususiyatiga qarab. Masalan, maqsadiga qarab reklama vositalari xaridorlarning butun to’plamiga yoki aholining muayyan guruhlariga (erkaklar, ayollar, bolalar, o’smirlar, uy xo’jaligini yurituvchi shaxslar, sportchilar, turistlar, maktab bolalari, dehqon xo’jaliklari va hokazo) mo’ljallanishi mumkin.
Qo’llash joyiga qarab reklama vositalari ikki turga bo’linadi: ichki va tashqi. Birinchi holda reklama vositalari korxonaning o’zida qo’llanadi, ikkinchisida — korxonadan tashqarida qo’llanadi.
Qo’llanayotgan texnika vositalariga qarab reklama quyidagi turlarga ajraladi: vitrina-ko’rgazmali, matbuotdagi reklama, bosma reklama, audio-vizual, radio — va telereklama va hokazo.
Vitrina—ko’rgazmali reklamaga chakana savdo korxonalaridagi oyna va do’kon ichidagi vitrinalar, ulgurji bazalar, yarmarka, birjalardagi vitrinalar va tovar ko’rgazmalari kiradi.