11 – Mavzu: Kommunikatsiya siyosati Reja

Reklama byudjeti
Reklama byudjetini ishlab chiqish reklama kompaniyasining maqsadlarini, korxonaning moliyaviy imkoniyatlari, raqobatchilarning reklama xarajatlari, tarmoqdagi umumiy xarajatlar va hokazolarni hisobga olishga asoslangan turli xil yondashuvlarni qo’llash bilan amalga oshirilishi mumkin. Biroq har qanday usul axborotga asoslanadi, ya’ni: mahsulot haqida (uning xususiyatlari va potentsial mijozlarning ehtiyojlariga mos kelishi), bozor va uning segmentlari haqida, iste’molchilar ehtiyojlarini qondirishning turli usullari va imkoniyatlari bilan bog’liq holda uning xatti-harakatlari haqida, bozorda talabning o’zgarish tendentsiyalari haqida. Reklama byudjetini ishlab chiqishning ko’pgina usullaridan eng yaxshi qo’llaniladiganlari sifatida quyidagilarni ajratib ko’rsatish mumkin: qoldiq byudjet usuli, sotilishlar summasidan foizlarda hisob-kitob qilish usuli, raqobatli paritet usuli, maqsad va vaziflar asosida hisob-kitob qilish usuli.
Qoldiq byudjet usuli korxonaning boshqa hamma byudjet xarajatlarini hisobga olgandan keyin korxonaning moliyaviy imkoniyatlari bilan belgilanadi. Hisob-kitobning bunday usuli uncha aniq emas, ba’zi hollarda u reklama xarajatlarining oshirilishiga, boshqa hollarda esa pasaytirilgan xarajatlarga olib keladi. Pirovard natijada bu xarajatlarning noaniq -yillik byudjetiga olib keladi, bu esa korxona faoliyatini uzoq muddatli rejalashtirish jarayonida aks etishi mumkin.
Sotilishlar summasidan foizlarda hisob-kitob qilish usuli reklamani xarajatlar sifatida qaraydi va hisoblangan tushumdan qayd qilingan foizi sifatida aniqlanadi. Bu usul juda sodda va ko’pincha tarmoqlangan markazlashtirilgan kompaniyalar tomonidan o’zining alohidalashgan bo’linmalari, filiallari faoliyatida qo’llaniladi. Sho’’ba korxonalarining byudjetlarini aniqlash uchun foydalaniladi. Biroq aynan shuning o’zi mantiqqa eng kam to’g’ri keladi, chunki sabab (reklamani) oqibat (sotilishlar hajmi)ga bog’liq qilib qo’yadi. Har qanday holda ham bu usul bozorda yuzaga kelgan tendentsiyalarni firma manfaatlarida chetlab o’tish, radikal choralarni ko’rishga imkon bermaydi.