11 – Мавзу Фалсафа категориялари

МИҚДОР ВА СИФАТ ҚОНУНИНИ
Миқдор ва сифат
ўзгаришларининг
ўзига хос хусусиятлари:
Миқдор ўзгаришлари маълум вақтгача нарсаларга
муҳим таъсир кўрсатмагани ҳолда, сифат ўзга-
ришлари ҳодисаларни тубдан ўзгартириб, унинг
бошқа ҳодисага айланишини тақозо қилади.
Миқдор ўзгариш-
лари доимо, сифат
ўзгаришлари эса
маълум бир
даврда юз беради.
Миқдор ўзгариш-
лари аста секин,
сифат ўзгаришлари
эса анча тез, айрим
ҳолатда тўсатдан
содир бўлади.
Сифат ўзгаришлари
миқдор ўзгаришларига
қараганда туб ўзгариш
бўлиб ҳисобланади.

ИНКОРНИ ИНКОР ҚОНУНИ





Бу қонуннинг муҳим икки жиҳати мавжуд:
Эскининг ўрнига янгининг келиши табиий-
тарихий жараён бўлганлиги учун
тараққиётнинг
муҳим шарти ҳисобланади(янги эски билан
шунчаки чаки алмашинмайди, балки эски
нинг бағрида вужудга келиб, ундан
фойдаланиб қарор топади).
Янги эски билан ворисий боғлиқдир(янгига ўти-
лаётганда эски бутунлай ташлаб юборилмайди,
балки унинг ижобий томонлари сақланиб қо-
лади ва ривожланиш давом эттирилади).
Бу қонун туфайли тараққиёт тўғри чизиқ
шаклида эмас, доира шаклида бўлади, унинг
охирги нуқтаси бошланғич нуқтага
яқинлашади. Лекин нуқталар туташмайди,
балки юқори босқичда
спирал шаклга эга бўлади.
ҚАРАМА-ҚАРШИЛИК ҚОНУНИ
Қарама-қаршилик деб нарса, воқеа-ҳоди-
саларнинг бир-бирини тақозо этувчи ва шу
билан бирга, бир-бирини инкор этувчи томон-
лари, кучларининг ўзаро муносабатига айтилади.
Қарама-қаршиликлар ўртасидаги муносабатни
зиддият деган тушунча ифодалайди.Одам-
лар зиддиятлар камроқ бўлган, киши-
ларнинг хилма-хил интилиш ва мақсад-
лари, бир-биридан фарқ қиладиган ғоя-
лари уйғунлашган, барқарорлик устувор
бўлган жамиятни қуриш учун бош қотириб
келмоқда.Ана шундай интилишлар фанда

“Конфликтология”(конфликт – зиддият,
логос - таълимот) деб аталадиган фалсафий
йўналиш пайдо бўлишига олиб келган.
Ҳар бир зиддиятнинг аниқланиши, ҳал
қилиниши ўзгаришга, янгиланишга, бир
сифатдан иккинчи сифатга, эскидан янгига
ўтишга сабаб бўлади.