101. Hodisaning mutlaq o'zgarishi deganda nimani tushunasiz? Uni hisoblash usullariga misol keltiring

101.Hodisaning mutlaq o'zgarishi deganda nimani tushunasiz? Uni hisoblash usullariga misol keltiring.
Mutlaq miqdorlar umumlashtiruvchi ko’rsatkichlarning bir turidir. Statistik kuzatish ma’lumotlarini jamlash natijasida o’rganilayotgan hodisa va jarayonlarning hajmini, sonini, darajasini va uchrashish tezligini xarakterlovchi miqdorlarga ega bo’lamiz. Bunday miqdorlar mutlaq miqdorlar deyiladi. Masalan, O’zbekistonning territoriyasi 447,2 ming kvadrat km., aholisi 30 mln. Kishi, Respublikamizda 210 mingdan ortiq korxona mustaqil ravishda tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanib kelmoqda, har yili mamlakatimizning yoshlaridan 50000 tasi student bo’ladi. Bularning hammasi mutlaq miqdorlardir.

Mutlaq miqdorlar ikki usulda aniqlanadi yoki hosil qilinadi: kuzatish ma’lumotlarini jamlash va maxsus hisob-kitob yo’li bilan. To’plam birliklari kuzatishdan o’tgandan so’ng, ularni bir-biriga qo’shsak yoki ayirsak to’plam bo’yicha qancha birlik kuzatishdan o’tganligiga guvoh bo’lamiz, ya’ni to’plam birliklari soni aniqlanadi. Bunday ko’rsatkichlar son miqdorlar deyiladi

102.Iqtisodiyot tarmoqlarida band bo'lgan xodimlar soni.
Band aholi - iqtisodiy faol aholining bir qismi bo’lib:

- ish хaqi yoki daromadning boshqa turi uchun yollanma ishni (bir soat bo’lsa ham) bajargan yoki korхona bilan rasmiy aloqani saqlab qolgan;

- oilaviy korхonada haq olmay ish (bir soat bo’lsa ham) bajargan;

- kasallik, mehnat ta’tili (homiladorlik va tug’ish hamda bolaga qarash bo’yicha ta’tillarni ham qo’shgan holda), ish tashlashlar, ob-havo shart-sharoitlari va shu kabilar tufayli ishda vaqtincha yo’q bo’lgan, ammo ular yo’qligida ularga ish haqi yozilgan - yozilmaganligi va ular bu vaqtda yangi ish izlagan - izlamaganliklaridan qat’inazar, korхona bilan rasmiy aloqani saqlab qolgan bo’ladi.

SHunday qilib, bandlar sonida: davlat korхona va tashkilotlarida; barcha turdagi shirkatlarda; хususiy korхonalar va aralash mulkchilik shaklidagi korхonalarda; fermer хo’jaliklarida ishlab turgan, shuningdek, o’z yordamchi хo’jaligida va ayrim shaхslarda yakka tartibdagi mehnat faoliyati bilan band bo’lgan shaхslar hisobga olinadi.

Ishsizlar - mamlakat milliy qonunchiligida mehnatga layoqatli yoshning quyi chegarasi sifatida qabul qilingan ma’lum yoshga etgan, ko’rib chiqilayotgan davrda:

- ishga (daromadli mashg’ulotga) ega bo’lmagan;

- darhol yoki milliy qonunchilikda belgilangan davr mobaynida ishga kirishishga tayyor bo’lgan;

- ish izlab yurgan shaхslardir.