10-o`zb tarix qq indd

Aral boyı regionında awır jaǵdaydıń júzege keliwi.
Aral boyı 
(Tómengi Ámiwdárya) regionı administrativlik jaqtan 
Ózbekistan
hám 
Qazaqstan
aymaqlarınan ibarat bolıp, Aral teńiziniń qu-
rıwı nátiyjesinde bul jerde awır ekologiyalıq jaǵday júzege kel-
di. Ámiwdáryanıń tómengi aǵısında balıqshılıq, terishilik, ańshı-
lıq xojalıqları joq bolıp ketti. Paxtashılıq hám sharwashılıq 
1980—1985-jılları hár jılı 30 mln rublden artıǵıraq zıyan kórdi.

---

126
Aral boyı regionında júzege kelgen awır jaǵday sol jerdegi xalıq 
awhalın oǵada qšyšn etip qoydı. Bul jerde hár túrli kesellikler kóbeydi. 
Jas balalar ólimi artıp bardı. Mayıp bolıp tuwılǵan balalar sanı da 
artıp, bir jasqa shekem bolǵan balalar arasında ólim hár mıń balaǵa 
salšstšrǵanda 1980-jıldaǵı 46,5 den 1986-jılı 72 ge jetti. Hayallardıń 
60%i kemqanlıq keselligine ushıraǵan edi. Aral boyında qarın tifi 
keselligi 30 márte, juqpalı sarı awırıw keselligi 7 márte arttı, ásirese 
rak keselligi kóbeyip ketti.
Aral boyı regionında júzege kelgen awır ekologiyalıq jaǵdayda, 
ásirese, teńizge jaqın bolǵan 
Moynaq, Qońırat, Shımbay
qalaları 
hám átirapındaǵı awıllar xalqı kóp zıyan kórdi. Balıqshılıq penen at 
shıǵarǵan moynaqlılardıń kópshiligi 10—15-jıl ishinde jumıssız hám 
tómen awhalǵa tústi. Qıyınshılıqlarǵa qaramastan óz jerinde qalǵan 
jergilikli xalıq qıyın mashqalalar astında qaldı.
Aralqum—dúnyadaǵı eń jas shól.
Aral shóli (Aralqum) Orta 
Aziyada suwǵarıwdıń tez pátlerde rawajlanıwı múnásibeti menen 
Aral teńizine quyılıp atırǵan Ámiwdárya hám Sırdárya suw 
Aral teńiziniń kórinisi

---

127
kóleminiń azayıp barıwı hám tábiyiy puwlanıwınıń joqarılıǵı sebepli 
Aral teńiziniń