10-o`zb tarix qq indd

Nawayı, 
Zarafshan
hám 
Úshqudıq
sıyaqlı qalalarǵa basqa regionlardan ishshi 
kúshi tezlik penen alıp kelindi. Jabıq qalalar jergilikli hákimiyatqa 
boysınbaǵan. Bul jerlerde qupıya kárxanalar jaylasqan bolıp, olar tek 
Orayǵa esap beretuǵın edi. Óndiriste bánt bolǵan pútkil xalıq ádette 
kelgindilerden quralıp, jergilikli xalıq jabıq qalalardan hár túrli 
báháneler menen shıǵarıp jiberilgen.
Sociallıq ádillik principleriniń buzılıwın jabıq qalalar mısalında 
anıq kóriw múmkin. Bil jerge Oraydan kóshirip alıp kelingen kadrlar 
náwbetsiz úy-jay hám hár túrli jeńillikler menen támiyinlengen. 
Awıllardan kelgen ózbek jigit-qızları úy-jayǵa iye bolıwı ushın eń qara 
jumıslardı orınlawǵa májbúr bolatuǵın hám kóp jıllar dawamında 
úy-jay alıw ushın náwbette turatuǵın edi. Sonday-aq, jergilikli jaslar 
bárhama kemsitilgen.

---

123
Ózbekistanda ásirler dawamında qáliplesken hám regionnıń 
túpkilikli xalıqları wákillerinen ibarat bolǵan xalıqtıń kóp milletli 
quramı sovet hákimiyatı jıllarında, ásirese, XX ásirdiń 60—80-jılları 
evropalı hár túrli xalıqlar hám basqalar esabınan jáne de keńeyip 
bardı. Bul waqıtta Ózbekistanda 
127
millet hám elatlar jasaǵan. Bul 
jerde jergilikli xalıqtan basqa hár túrli regionlardan kóship kelgen 
ruslar, tatarlar, ukrainler, korecler hám basqa xalıqlar jasaytuǵın edi. 
Iri sanaat kárxanalarında isleytuǵın ózbekler sanı bul waqıtta júdá 
azayıp ketti.
Pikir!
Búgingi kúnde mámleketimizde qansha millet hám elat jasaydı. 
XX ásirdiń 80-jıllarındaǵı 127 sanı ózgeriwiniń faktorların sanawǵa 
háreket etiń.
Soraw hám tapsırmalar:
1. Ózbekistan tábiyiy baylıqlardan jergilikli xalıq paydalana 
almaǵanınıń sebepleri ne edi?
2. Gaz kánleriniń ashılıwı qashan tezlesti? Buǵan túrtki bolǵan 
faktorlardı sanań.
3. Jańa dúzilgen qalalardı sanań. Olar ne maqsette dúzilgen?
4. «Jabıq qalalar», «kók jalın» sózlerin túsindiriń.
5. Jańa sanaat qalaları payda bolıwı menen, sociallıq ádillik 
principleri buzıldı. Bunı qalay túsinesiz?
6. Úyge tapsırma. Temada keltirilgen barlıq sánelerdi ajıratıp alıp, 
keste tiykarında maǵlıwmatlardı toplań.
Jıl
Júz bergen waqıya
Oqıwshınıń waqıyaǵa 
qatnası