10-laboratoriya ishi. Go’ng tarkibidagi azot, fosfor va kaliy miqdorini aniqlash Ishning maqsadi

H₃PO₄ + MgCl₂ + NH₄C1 = NH₄Mg PO₄ +3HC1
yoki
Ca(H₂PO₄)₂+ 2MgCI₂+2NH₄Cl = NH₄MgPO₄+CaC1₂+ 4HC1
Hosil bo’lgan cho’kma filtrlanadi, yuviladi, kuydiriladi va magniy pirofosfat (Mg₂P₂O₇) cho’kmasining massasi asosida tahlil qilinayotgan o’g’it tarkibidagi P₂O₅ ning miqdorini (X) topiladi:
NH₄MgPO₄ → Mg₂P₂O₇ + 2NH₃ + N₂O
Fosfat kislotani cho’ktirish uchun muddatda ammoniy stitratning bo’lishi shart. Limon kislota eritmadagi kalstiy, alyuminiy va temirni tutib qoladi va ularni fos fat kislota tuzlari holida shaklida tushishining oldi olinadi.
5 g superfosfat havonchada maydalanadi, ustiga 20-25
Laboratoriya ishini bajarish tartibi: ml suv quyib, eziladi. 250 ml sig’imli o’lchov kolbasiga 5-6 ml xlorid kislota quyiladi, zich filtr kolbasi orqali havonchadagi aralashma filtrlanadi. Hayvonchada qolgan modda eziladi, ozroq suv qo’shib yana filtrdan o’tkaziladi. Bu tadbir uch marta takrorlanadi va shundan keyin havonchadagi qoldiq modda to’laligicha filtrga o’tkaziladi va ustiga bir necha marta suv quyib, kolbaga filtrlab o’tkaziladi. Kolbaniig o’lchov chizig’igacha suv quyib, aralashtiriladi
200-250 ml sig’imli kimyoviy stakanga o’lchov kolbasidagi eritmadan 25 ml olinadi va ustiga 12,5 ml 50% li ammoniy stitrat eritmasi va 2 tomchi fenolftalein qo’shiladi. Eritma 10% li ammiak bilan och pushti ranggacha neytrallanadi. Ustiga ehtiyotkorlik bilan, shisha tayoqcha bilan aralashtirgan holda, 15 ml ishqoriy magnezial aralashma (MgCl₂ + NH₄Cl + NH₄OH), 5 daqiqadan keyin 12,5 ml 25% li ammiak quyiladi va fosfat kislotani to’la cho’ktirish uchun 30 daqiqa davomida shisha tayoqcha bilan aralashtirib turiladi. Aralashma zich filtr orqali filtrlanadi, filtrdagi qoldiq 25% li ammiak bilan yuviladi (yuvindi eritma 100 ml bo’lguncha).
Filtr va undagi qoldiq modda avvaldai quritilgan va tortilgan chinni tigelga loylanadi, sekin-asta quritib, kuydiriladi. Keyin tigel mufel pechga quyiladi va ichidagi modda massasi o’zgarmay qolguncha kuydiriladi, eksikatorda s ovitiladi va analitik tarozida tortiladi.
Laboratoriya ishlari natijalarini hisoblash b o’yicha k o’rsatmalar: Tahlil natijasi quyidagi formula asosida hisoblanadi
X_% = (a-v) · 0,6379· 100 / T; bu erda:
X – suvda eriydigan fosfor miqdori, %; a - tigelning magnii piri fosfat bilan kuydirishdan keyingi massasi, g; v - bo’sh tigelning massasi, g; 0,6379 –Mg₂P₂O₇ ni R₂O₅ ga aylantirish koeffistienti; 100 - % larda ifodalash koeffistient; T-cho’ktirish uchun olipshn so’rim hajmiga mos keladigan o’g’it massisi, g.