10 gapning tuzilishiga ko‘ra turlari. Sodda gap haqida ma’lumot


Ega va kesim orasiga quyidagi hollarda tire qo’yilmaydi



Download 78,55 Kb.
bet11/26
Sana06.02.2022
Hajmi78,55 Kb.
#433331
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   26
Bog'liq
GAPNING TUZILISHIGA KORA TURLARI

Ega va kesim orasiga quyidagi hollarda tire qo’yilmaydi:

1. Ot kesim sifat va tartib sondan bo’lganda:


Vatanimiz go’zal.
Qizilqum sahrosi bepoyon.
Bu qovun shirin.
Bizning sinfimiz sakkizinchi.
Ko’ylakning rangi sariq.
2. Ega va kesim orasida ham yordamchisi bo’lsa:
Bular ham a’lochi.
Mening opam ham talaba.
Sharifa ham to’quvchi.


Mustaqil va nomustaqil kesim shakllari


Bilib oling. Tilimizda shart mayli shakli ( istak gaplardagi bundan mustasno) nomustaqil kesim shaklini yasashga xizmat qiladi. Bunday kesimli gaplarning mustaqil ravishda qo’llanilishi uchun maxsus nutqiy sharoit talab etiladi, ya’ni shart mayli shakli istak gapning kesimi bo’lib gap oxirida kelsa, mustaqil kesim hisoblanadi.
Masalan: Mehmonlar kelsa, biz ularni yaxshi kutib olamiz. – nomustaqil kesim. Biznikiga mehmon kelsa. – mustaqil kesim.
Shaxs-son va zamon shakllaridagi fe’l kesimlar hamda bog’lamasiz va bog’lamali ot kesimlar mustaqil kesimlardir.
EGA VA UNING IFODALANISHI


Bilib oling.Gap kesimining qo’shimchalaridan anglashilib turgan shaxs-son ma’nosini aniqlashtiruvchi bo’lak egadir. Ega, asosan, kim? nima? qayer? so’roqlariga javob bo’lib keladi.
Ega doimo bosh kelishik shaklida bo’ladi, egalik va ko’plik shakllarini qabul qilishi mumkin.
Ega quyidagi so’z turkumlari bilan ifodalanadi:
1. Ot bilan: Aziz o’sha kitobni o’qidi. Milt-milt yonib turgan chiroq birozdan so’ng o’chdi.
2. Olmosh bilan: Seno’zingni maqtama,seni birov maqtasin.
3. Son bilan: Ikkalasi ham chiqib ketishdi.
4. Sifatdosh bilan: O’qigan o’qdan o’zar, o’qimagan turtkidan shoshar.
5. Sifat bilan: Yaxshilar ko’paysin, yomon qolmasin.
6. Harakat nomi bilan: O’qish jafoli, keti vafoli. Ishlamoq ishtaha ochar.
7. Taqlid so’z bilan: Qars ikki qo’ldan chiqadi.
8. Modal so’z bilan: Bor so’zlaydi, yo’q o’ylaydi.



Download 78,55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish