1. Ўзбек халқ эртаклари indd

DUNYODA YO‘Q HUNAR
O‘tgan zamonda bir podshoning go‘zal qizi bor ekan. 
Shu mamlakatda bir kambag‘al dehqon bo‘lib, uning ham 
yolg‘iz o‘g‘li bor ekan. U podshohning qiziga oshiq bo‘lib 
qolibdi-da, sovchi jo‘natibdi.  Podshoh unga:
– Dunyoda yo‘q hunarni o‘rgansa, qizimni beraman, – 
debdi.

---

  123  
Endi dehqon o‘g‘lini turli hunarlarga o‘rgatmoqchi 
bo‘libdi va uni bir kashmirining uyiga olib boribdi, unga 
shogird qilib beribdi. Kashmiri kishi o‘z hunarini birovga 
o‘rgatmas ekan, shogirdlarini o‘n kun och qo‘yib o‘ldirar 
ekan. Bu yigitni qamayotganda kashmirining qizi ko‘rib 
qolibdi va yigitga otasidan yashirincha yordam berib, otasi 
bilgan hunarlarning hammasini unga o‘rgata boshlabdi. O‘n 
kun o‘tgach, dehqon kelib o‘g‘lini olib ketibdi. Kashmiri 
yigitning o‘lmaganini ko‘rib hayron bo‘libdi. Yigitning 
payiga tushibdi. Yigit qizdan shunday bir duo o‘rgangan 
ekanki, uni o‘qib bir dumalab, xohlagan narsasining  qiyo-
fasiga   kira  olar  ekan.
Bir kuni yigit ajoyib tulpor ot bo‘libdi, otasi uni bozor-
ga olib borib sotibdi, chol uyiga kelsa, o‘g‘li ham otasi-
ning orqasidan yetib kelibdi. Otasi hayron bo‘libdi. Kelgusi 
bozor kuni yigit katta bir nor tuya bo‘libdi, otasi uni yana 
bozorga olib boribdi, bu safar tuyani bozorda kashmiri ki-
shi ko‘rib, yigit ekanini bilibdi-da, uni darrov sotib olibdi, 
uyiga olib borib so‘ymoqchi bo‘libdi. U qizga:
– Pichoq olib chiq! – debdi. Qiz ham yigitni tanibdi. 
Uyga kirib pichoqlarni  berkitibdi-da:
– Topolmadim, – debdi. Otasi qiziga tuyani berib, o‘zi 
pichoqqa kirib ketibdi. Qiz otasining yo‘qligidan foyda-
lanib, tuyani qo‘yib yuboribdi. Tuya kaptar bo‘lib uchib 
ketibdi. Qizning otasi bir dumalab burgut bo‘libdi-da,   
uning  orqasidan  quvlabdi.  Ular  quvlashib  bir-biriga yet-
ay deganda, yigit baqa bo‘lib suv ostiga yashirinibdi, kash-
miri laylak bo‘lib uni axtaribdi, ushlab olay degan ekan, 
yigit bedana  bo‘lib uchibdi. Chol  qirg‘iy bo‘lib quvibdi.  
Niho yat,  unga  yetay deganda yigit podshoning bog‘idagi 
ochilib turgan gullari orasiga kirib gul bo‘lib olibdi, chol 
qaysi gul yigit ekanini ajrata olmay, bulbul bo‘lib sayray 
beribdi, shu vaqtda podshoning qizi kelib haligi gulni uzib 

---

  124  
olibdi-da, otasiga beribdi. Kashmiri darrov musiqachi bo‘lib 
yaxshi kuylarni chala boshlabdi, podsho juda miriqib, bu 
kuyni tinglabdi. U kishi shohdan gulni so‘rabdi, podshoh 
bermab di, yana so‘rabdi, shoh yana bermabdi. Kashmiri xi-
ralik qilib so‘ray bergan ekan, podshoh g‘azablanib gulni 
yerga uribdi, gul qo‘noq bo‘lib sochilib ketibdi, kashmiri 
jo‘jali tovuq bo‘lib, qo‘noqni yeya beribdi va yeb tamom 
qilibdi. Podshoh kavushining ichida bir dona qo‘noq qol-
gan ekan, u qo‘noq katta olg‘ir mushuk bo‘libdi-da, haligi 
jo‘jali tovuqni bir chekkadan yeb bitiribdi va bir dumalab 
odam bo‘lib, podshoga ta’zim qilibdi. Podshoh yigitning 
o‘rgangan hunariga qoyil qolibdi-da, qirq kecha-yu qirq 
kunduz to‘y-tomosha qilib haligi yigitga qizini beribdi, 
shunday qilib yigit murod-maqsadiga yetgan ekan.