1. Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarda hisob-kitoblarning tasnifi, tafsifi hamda hisobining vazifalari

2. Boshqa operatsion xarajatlar hisobiga olib boriladigan soliqlar – 
xo‘jaliksub’ektlari tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Soliq Kodeksiga asosan 
hisoblangan va bevosita boshqa operatsion xarajatlar olib boriladigan soliqlarga aytiladi. 
Bu soliqlarga mol-mulk solig‘i, yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliq, yer 
solig‘i, suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliqlar misol bo‘la oladi. 
3.Foyda hisobidan to‘lanadigan soliqlar:
O‘zbekiston Respublikasida amalda 
bo‘lgan soliq qonunchiligiga asosan hisoblangan va xo‘jaliksub’ektlari foydasi hisobidan 
to‘lanadigan soliqlarga aytiladi. Ushbu soliqlar xo‘jaliksub’ektlari foydasi hisobidan 
to‘langanligi sababli ularning sof foydasini kamaytiradi. Ushbu soliq turlariga misol qilib
daromad (foyda) solig‘i, yalpi daromad solig‘i, infrotuzilmani rivojlantirish soliqlarini 
keltirishimiz mumkin. Foyda hisobidan to‘lanadigan soliqlarning yana bir xususiyati 
shundan iboratki ushbu soliqlarni xo‘jaliksub’ektlari foydaga ega bo‘lsagina to‘laydi.

---

4.Jismoniy 
shaxslar 
hisobidan 
to‘lanadigan 
soliqlar. 
Ushbu 
soliqlar 
xo‘jaliksub’ektlari uchun hech qanday ahamiyat kasb etmaydi. Xo‘jaliksub’ektlari 
tomonidan xodimlar daromadidan tegishli soliqlarni belgilangan tartibda ushlanadi va 
byudjetga o‘tkazib beriladi. Bu soliqlarga ishchi va xizmatchilar tamonidan to‘lanadigan
daromad solig‘i va divident solig‘i kiradi.
Soliqlar hamda byujdetdan tashqari fondlarga ajratmalar xo‘jaliksub’ektlari xo‘jalik
faoliyatining muhim ko‘rsatgichlaridan biri hisoblanadi. Soliqlar hamda byujdetdan 
tashqari fondlarga ajratmalarning to‘g‘ri hisoblanishi va o‘z vaqtida o‘tkazilishi 
xo‘jaliksub’ektlari moliyaviy faoliyatiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. 
Soliqlar hamda byujdetdan tashqari fondlarga ajratmalar xo‘jalik sub’ektlari xo‘jalik
faoliyatining muhim ko‘rsatgichlaridan biri hisoblanadi. Soliqlar hamda byujdetdan 
tashqari fondlarga ajratmalarning to‘g‘ri hisoblanishi va o‘z vaqtida o‘tkazilishi 
xo‘jaliksub’ektlari moliyaviy faoliyatiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. 
Soliqlar, majburiy ajratmalar va yig‘imlar hisobining vazifalari quydagilardan
iborat: 
1.
Soliqlar hamda byujdetdan tashqari fondlarga ajratma ob’ektini to‘g‘ri aniqlash, 
2.
Soliqlar hamda byujdetdan tashqari fondlarga ajratmalar bo‘yicha mavjud 
imtiyozlarni to‘g‘ri qo‘llash, 
3.
Soliqlar hamda byujdetdan tashqari fondlarga ajratmalar stavkasini to‘g‘ri 
qo‘llash, 
4.
Soliqlar hamda byujdetdan tashqari fondlarga ajratmalar bo‘yicha hisob
kitoblarni o‘z vaqtida tegishli organlarga taqdim etish, 
5. Soliqlar hamda byujdetdan tashqari fondlarga ajratmalar bo‘yicha to‘lovlarni o‘z
vaqtida amalga oshirish.