1. Xalqaro iqtisodiy tashkilot tushunchasi va mohiyati Xalqaro iqtisodiyot

iqtisodiy va valyuta ittifoqi. Bu davlatlararo iqtisodiy integratsiyaning eng oliy shakli hisoblanadi. Bunda iqtisodiy integratsiyaning barcha qarab chiqilgan shakllari umumiy iqtisodiy va valyuta-moliyaviy siyosat o‘tkazish bilan birga uyg‘unlashadi.

Hozirgi bosqichda xalqaro tartibga solishning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:

-global iqtisodiyotning rivojlanishida va pul-moliya sohasida barqarorlikni ta'minlash;

-turli shakllarda mamlakatlar o'rtasida iqtisodiy hamkorlikni shakllantirish; davlatlar va guruhlar o'rtasidagi savdo-iqtisodiy munosabatlarda kamsitishga barham berish;

-xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishga ko'maklashish;

-muayyan mamlakatda yoki jahon bozorida inqirozni bartaraf etish bo'yicha aniq chora-tadbirlarni tasdiqlash;

-davlatlarning makroiqtisodiy siyosatini muvofiqlashtirish ,bu alohida hududlarning iqtisodiy integratsiyasining xolis tendentsiyasi bilan bog'liq

Xalqaro iqtisodiy tashkilotlar davlatlararo iqtisodiy munosabatlarning barcha tomonlarida hal qiluvchi ta'sir ko'rsatadi.

BMT tizimidagi hukumatlararo tashkilotlar xalqaro huquqiy tartibga solishni rivojlantirishda alohida ahamiyatga ega. O'z faoliyati davomida ular milliy huquqiy tizimlar va davlat qonunchiligiga muhim ta'sir ko'rsatadigan shunday mexanizm va normalarni ishlab chiqmoqdalar.

Xalqaro iqtisodiy tashkilotlarning maqsad va vazifalari quyidagilardan iborat:

-xalqaro iqtisodiy munosabatlarning eng muhim muammolari bo'yicha tadqiqotlar va choralar ko'rish;

-valyutani barqarorlashtirish ta'minoti;

-savdo to'siqlarini bartaraf etishga va davlatlar o'rtasidagi keng tovar ayirboshlashini ta'minlashga ko'maklashish;

-texnologik va iqtisodiy taraqqiyotga yordam berish uchun xususiy kapitalga qo'shimcha mablag'lar ajratish;

-mehnat munosabatlari va mehnat sharoitlarini yaxshilashni rag'batlantirish;

-jahon iqtisodiy munosabatlarini tartibga solish doirasidagi qarorlar va tavsiyalarni tasdiqlash.

Ta'kidlash joizki, xalqaro hukumatlararo tashkilotlar ob'ektiv ehtiyojga asoslangan davlatlar o'rtasidagi ko'p qirrali hamkorlikning tashkiliy shakli sifatida shakllangan. Ushbu tashkilotlar birinchi navbatda xalqaro iqtisodiy munosabatlarni rivojlantirish ehtiyojlari bilan belgilanadi.

Xalqaro iqtisodiy hamkorlik sohalari:

sanoat va iqtisodiy hamkorlik;

transport sohasidagi hamkorlik;

pul tizimidagi hamkorlik;

jahon savdo doirasidagi hamkorlik;

intellektual mulk tizimidagi hamkorlik;

mahsulotlarni standartlashtirish va sertifikatlashtirish sohasida hamkorlik qilish;

investitsiya sohasidagi hamkorlik;

ilmiy-texnik hamkorlik;

xalqaro tijorat amaliyoti sohasidagi hamkorlik.

Ushbu turdagi hamkorliklarni amalga oshirish tegishli profil va vakolatlarga ega bo'lgan xalqaro iqtisodiy tashkilotlar tomonidan amalga oshiriladi. BMT tashkilotlari, shuningdek mintaqaviy tashkilotlar xalqaro iqtisodiy hamkorlikni ixtisoslashgan muassasalar va avtonom tashkilotlar, EKOSOS organlari orqali amalga oshiradilar.

Iqtisodiy hamkorlik va iqtisodiy integratsiyani har qanday shaklda amalga oshiradigan mintaqaviy tashkilotlar muhim ahamiyatga ega. Mintaqaviy fondlar va banklar ularga ma'lum darajada yordam beradi. Mintaqaviy iqtisodiy hamkorlikning maqsadi rivojlanayotgan mamlakatlarga barqaror iqtisodiy o'sishni ta'minlashda, iqtisodiyotning eng muhim tarmoqlarini shakllantirishda, ijtimoiy rivojlanish darajasini oshirishda va odamlarning hayotini yaxshilashda yordam berishdir

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. T.T. Jo’rayev – “Iqtisodiyot nazariyasi” (O’quv qo’llanma). Toshkent -2017

   
   

2. T.T. Jo’rayev – “Iqtisodiyot nazariyasi”. Toshkent – “Fan va texnologiya” nashriyoti -2018.

   
   

3. Sh.Sh.Shodmonov, U.V.G’afurov- “Iqtisodiyot nazariyasi”. Toshkent-“Fan va texnologiya” – 2005.

   
   

4. Karimov.I.A. “Asosiy vazifamiz –Vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirishdir”. – “O’zbekiston”, 2010.

   
   

5. Финансово-кредитный словарь. Т.1.М.: Финансы и статистика.

   
   

6. O’zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidentining “Investitsiya faoliyati to’g’risida”gi Qonunining yangi tahriri. 2014. 29-oktabr

   
   

7. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 8-yanvardagi investitsiya loyihalarini amalga oshirishni jadallashtirish masalalariga bag’ishlangan videoselektordagi nutqi.

   
   

8. Stat.uz
   

9. 
   
   Aim.uz