|
Voleybol nafaqat o'rta yoshli erkaklarni, balki yosh qizlarni ham sevib qolgani tezda ma'lum bo'ldi. Ayollar o'rtasida birinchi Amerika milliy voleybol chempionati 1949 yilda, o'yin tug'ilgandan 54 yil o'tgach o'tkazilgan. Moskvada ayollar o'rtasida birinchi xalqaro musobaqalar 1952 yilda o'tkazilgan.
Bugungi kunda erkaklar va ayollar o'rtasida klassik va plyaj voleyboli bo'yicha musobaqalar Olimpiya o'yinlarining bir qismidir. Birinchi marta 1964 yilda Yaponiyada Olimpiya sport turiga aylandi. Mezbon mamlakat Yaponiya va Sovet Ittifoqi finalda peshqadam sifatida uchrashdi va sovet sportchilari ayollar toifasida oltin medalni qo'lga kiritdi. Erkaklar voleybol toifasida Sovet Ittifoqi ham ustunlikka ega edi, birinchi Olimpiya o'yinlarida g'alaba qozongan sportchilarimiz keyingi beshta o'yinning har birida medallarni qo'lga kiritdilar. AQSh erkaklar voleybol jamoasi 1984 va 1988 yillarda g'alaba qozonishga muvaffaq bo'ldi.
Qum voleybolining paydo bo'lishi va rivojlanishi tarixi klassik o'yindan ancha keyin paydo bo'lgan. Plaj voleyboli Atlantaga faqat 1996 yilda kelgan (AQSh, Braziliya va Avstraliya o'rtasidagi turnirda).
So'nggi o'n yil ichida o'yin sport maydonida rivojlanishning yangi bosqichini oldi: FIVB Jahon chempionati, Jahon ligasi, Jahon Gran-pri chempionati, Olimpiya o'yinlari kabi turnirlarning xalqaro musobaqalari katta muvaffaqiyat bilan o'tkazildi.
Voleybol Rossiya
Voleybol Amerikada ixtiro qilinganiga qaramay, Rossiyada o'yin tezda ildiz otib, sevib qoldi. Va shunchalik ko'pki, Germaniyada uni rus xalqi deb atashgan. Buning ajablanarli joyi yo'q, chunki o'yinga o'ziga xos xususiyatlarni bergan Rossiya chempionlari edi: manevrlik, atletika, tezlik. 1920-yillarda amerikalik murabbiylar ishtirokida Rossiyaning ayrim shaharlarida voleybol jamoalari tashkil etilgan va 1922 yilda Moskva ushbu sport turiga qiziqib, mashg'ulotlar dasturiga kiritilgan. Hamma joyda yosh sportchilar ushbu sport turi bo'yicha bellasha boshladilar. Sovet Ittifoqining barcha respublikalarida o'yin, ayniqsa, Spartakiadaga kiritilganidan keyin e'tirofga sazovor bo'ldi. Sovet chempionlari jahon chempionatlarida 4 marta oltin medalni qo'lga kiritdi, 6 marta xalqaro chempionatlarning g'olibi va 12 marta Evropa chempioni bo'ldi.
SSSR parchalanganidan keyin Rossiyada voleybol tarixi tugamaydi. 1991 yilda Sovet instruktorlarining bilimlarini saqlab qolgan Butunrossiya voleybol federatsiyasi tuzildi. 1993 yilda erkaklar jamoasi Jahon ligasida qatnashadi va u erda faxrli ikkinchi o'rinni egallaydi. O'sha yili Turkuda sportchilar qit'alararo turnirda qatnashadilar. Buning ortidan 1999 yilgacha jamoada G. Ya. Shipulin bosh murabbiyi bo‘lgan, u bilan birga Yevropa turnirlarida g‘olib chiqqan va jahon chempionatida g‘olib chiqqan omadsizliklar ketma-ketligi kuzatiladi. Yutuqlar sari yo'l juda qiyin edi, chunki Rossiya terma jamoasiga Gollandiya, Italiya, Chexiya, Gretsiya, Yugoslaviyaning eng kuchli jamoalari qarshilik ko'rsatishdi. Rossiyada voleybol faqat 2002 yilda, jamoa Jahon ligasida g'alaba qozonganida yana gullab-yashnadi.
Keyingi musobaqalar - Jahon chempionati va Pekindagi Olimpiada - o'yin davomida yaxshi natijalar va so'nggi hal qiluvchi turnirlardagi mag'lubiyatlar bilan ajralib turdi, ammo bronza sportchilar tomonidan barqaror ravishda kuzatib borildi. 2012-2013 yillar Rossiya uchun 2012 yilgi Olimpiya o'yinlari va Evropa chempionatidagi yangi ajoyib g'alabalar bilan nishonlandi.
Voleybol o'yinining rasmiy qoidalariga ko'ra, 14 nafargacha o'yinchi protokolga yozilishi mumkin, ular ham uchrashuvda ishtirok etadi. Maydondagi ishtirokchilarning maksimal soni oltita. Shuningdek, u murabbiylar shtabi, massaj terapevti va shifokorni ta'minlaydi.
Bir yoki ikkita o'yinchiga libero, ya'ni himoyachi tayinlanadi, uning formasi boshqalardan farq qiladi. Bu ishtirokchi orqa chiziqda, blokirovka qilish yoki hujum qilish huquqiga ega emas.
Protokolda bitta o'yinchi kapitan sifatida belgilanishi kerak. Agar u kortga kelmasa, murabbiy o'yin sardorini tayinlashi kerak. Bu liberodan tashqari har qanday ishtirokchi bo'lishi mumkin.
Shuningdek, o'yinchilarning boshqa rollari bilan tanishishga arziydi:
doigrovschik - panjara chetidan hujumlar;
diagonal - orqa tomondan hujumlar, qabulda ishtirok etmaydi, odatda bu eng kuchli o'yinchilar;
bog'lovchi - o'yinni belgilaydi;
markaziy bloker - uchinchi zonadan hujumlar, raqiblarning zarbalarini to'sish.
Voleybol o'yini qoidalarining muhim qismi o'yinchilarning joylashishi hisoblanadi. Dastlabki tartib ishtirokchilarning sud bo'ylab harakatlanish tartibini ko'rsatishi kerak, u butun o'yin davomida saqlanishi kerak. Tarkibga kiritilmaganlar (liberodan tashqari) o'rinbosar hisoblanadi. Har bir xizmat qilishdan oldin o'yinchilar ikkita singan chiziq hosil qilishlari kerak.
XULOSA
Zamonaviy voleybol shug’ullanuvchilar organizmining funksional holatiga, jismoniy sifatlariga yuqori talabalarni qo’yadi. Chunki, voleybol mashg’uloti paytidagi jismoniy yuklama juda yuqori bo’lib, unga yaxshi tayyorgarlik ko’rilmasa muntazam va qat’iyatlilik bilan mashq qilinmasa, natija kutilgandek bo’lmaydi. Voleybol o’yini vaqtidagi umumiy maqsadga, erishishga intilish, o’yinchini jamoa uchun jonkuyar bo’lishiga, hamkorlikka, o’zaro yordamga o’rgatib, hamdo’stlik va birodarlikni tarbiyalaydi.
Voleybol o'yini ko'proq hujum va himoya texnikasiga asoslanadi. O'yin paytrida hujumga ham, himoyada ham turish va siljish, to'pni uzatish va qabul qilib olish, to'pni bir yoki ikki qo'llab olish va qaytarib, to'pni to'sish kabilardan foydaniladi.
Voleybol o'yini davomida o'yinchi maydon bo'ylab harakatda bo'lib siljiydi. Maqsad -to'pni qabul qabul qilib olish va boshqa usullar bilan uni uzatishdir.
O'yinchi sport holatda turganda muhimi siljishgq doim tayyor bo'lib turishdir To'g'ri holatda bo'lish boshlovchi voleybolchi uchun muhum ahamiyatga ega. O'yinchi turish holatida oyoqlari elka kengligida va bukilgan bir oyoq bir oz oldinda tana oldiniga egilganroq . O'yin davom ettirish maqsadida sherikka yoki raqib tomonga yuborilgan to'pni o'tkazish uzatish usuli hisoblanadi. To'pni oldinga yuqoriga va orqaga o'tkazish usuilari o'z aro farqlanadi. T'pning uchish traektoryasiga qarab butun maydon bo'ylab uzun qo'shni maydonga qisqa va o'z maydoniga o'ta qisqa uzatish usuli amalga oshiriladi. To'p4. Mustaqil ish O'quvchilarga oyoqda sakrash va qo'lda bajariladigan mashqlar mustaqil ish qilib berish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
