1-variant(8-sinf)

1-variant(8-sinf)
1.Sog`lom odamning uzun (a) va kalta(b) g`o`vak suyaklari uchun xos bo`lgan xususiyatni aniqlang.

1.odam skeletini 3 qismida uchraydi 2.ular juft va toq suyaklar qatoriga kiradi 3.ularni soni uzun naysimon suyaklarga nisbatan 15 taga ortiq 4.odam skeletini 2 qismida uchraydi 5.yassi suyak bilan birikkan 6.qo`l va oyoqlardagi soni o`zara teng 7.ayrimlarni odam bo`yinini uzunligini belgilaydi 8.osteoblastlarga ega 9.kalta naysimon suyak bilan birikkan 10.periostga ega 11.ayrimlari 25 yoshgacha suyakka aylanadi 12.ayrim suyaklar uchun tayanch 13.ayrimlari 22 ta suyak uchun bilvosita va bevosita tayanch

A.a-13,2,4,5,3; b-9,1,2,6 B.a-5,4,11,6,10; b-12,8,10,6,2

C.a-7,5,4,2,8,13; b-11,9,13,4 D.a-3,1,11,8,10,7; b-2,1,5,6,7,4

2.Odam tanasining old(I) va orqa(II) sohasida joylashgan yozuvchi(a) va bukuvchi(b) muskullarni aniqlang.

1.boldirning uch boshli muskullari 2.sonni ikki boshli muskuli 3.yelkaning ikki boshli muskullari 4.yelkaning uch boshli muskuli 5.qorin muskullari 6.gavdani rombsimon muskul joylashgan sohadagi muskullar 7.qo`lning tirsak bo`g`imini bukuvchi muskul joylashgan tarafda joylashgan uzun muskul

8.sonning to`g`ri muskul joylashgan tarafdagi boldirning uzun muskulli 9.qo`lning tirsak bo`g`imini yozuvchi muskuli joylashgan tarafda joylashgan bilak muskuli 10.sonni old sohasidagi muskullar 11.tishsimon muskul

A.I-a-10,8; b-7,3; II-a-4,6; b-11,9 B.I-a-8,10; b-3,7; II-a-4,6; b-9,1

C.I-a-8; b-5,7; II-a-6,2; b-1,3 D.I-a-10; b-3,5; II-a-4,7; b-1,11
3.Motoneyronlar uchun xos bo`lgan xususiyatni aniqlang.

1.aksonlari to`g`ri muskulni tollari bilan bog`langan 2.undagi aksonlar orqali uch boshli muskuldan orqa miyaga impuls boradi 3.uzunchoq miyadagi impuls uning aksonlari orqali o`pka arteriyasini o`rta qavatiga boradi 4.dendritlari orqali boshqa nerv hujayralari bilan bog`lan 5.uning uzun o`simtalari ikki boshli muskulning dum qismidagi tollar bilan bog`langan

6.tashqi ta`sir hisobiga qo`zg`aladi 7.u faqat ko`p yadroli muskullar harakatini ta`minlaydi

A.3,6,5,7 B.5,1,4,3 C.3,1,4 D.7,2,4,5

4.(2015 DTM) Rezus musbat, , II va III qon guruhli odamlardan qon olishi mumkin bo’lgan ayolning qon plazmasidagi moddalami aniqlang.

1) agglutinin a; 2) agglutinogen A; 3) tuz; 4) yog‘; 5) agglutinin β; 6) fermentlar; 7) vitaminlar; 8) agglutinogen B; 9) gormonlar; 10) gemoglobin;

11) antigemofil omil; 12) suv; 13) antitana; 14) glukoza;

15) oqsillar; 16) limfotsit; 17) rezus omil.

A) 1,3,4,6,7,9,10,12,14,17 B) 2,3,4,6,7,8, 9,11,13,16

C) 3,4,6,7,9,11,12,13,14,15 D) 3,4,5,6,7,9,10,12,14,16,17

5. Ikki tavaqali(a) va yarim oysimon(b) klapanlar uchun xos bo`lgan xususiyatni aniqlang.

1.qon kirish joyida bo`ladi 2.O<sub>2</sub> li qon o`tadi 3.yurak kameralari orasida bo`ladi 4.bo`lmachaga qon quyilayotgan paytda yopiladi 5.qon chiqish joyida bo`ladi 6.qon aylanish tugash joyida bo`ladi 7.qoni bo`lmachalarga o`tib ketmasligi ta`minlaydi 8.qoni qorinchaga qaytib tushmasligini ta`minlaydi 9.qorinchalar kengayganda ular ochiladi 10.qorinchaga qon chiqayotgan paytda yopiladi 11.qonni yurak kamerasidan yurak kamerasiga o`tishini ta`minlaydi

A.I-3,1,4,11,7,9; II-2,5,10,8 B.I-11,6,3,9,7; II-8,10,5,2

C.I-9,4,1,7,11,8; II-8,2,10,5 D.I-7,11,4,3,1; II-5,2,9,8,10

6.Odamning jigar(I) va so`lak bezlari(II) uchun xos bo`lgan xususiyatlarni juftlang.

1.oqsil almashinuvida ishtirok etadi 2.organizmni himoya qilishda ishtirok etadi 3.uglevod almashinuvida ishtirok etadi 4.joylashishiga ko`ra tashqi bezlar qatoriga kiradi 5.uzunchoq miya tomonidan ishi kuchaytiriladi 6.ovqatning kimyoviy o`zgarishida qatnashadi 7.yarimsharlar tomonidan boshqarilishi juda tez 8.gipotalamus tomonidan ishi nazorat qilinib turiladi 9.muhitga binoan ishi o`zgarib turadi 10.uning hujayralari katta qon aylanish doirasi tomindan oziqlantiriladi 11.gaz almashinuvi sodir bo`lgandan keyin hosil bo`lgan vena qoni odamning o`ng qo`lidan hosil bo`lgan vena qoni quyiladigan kovak venaga quyiladi 12.joylashishiga ko`ra ikki xil bo`ladi 13.kanalchaga ega

A.I-9,2,1,3,10,4,6; II-2,13,9,10,5,6 B.I-6,8,1,3,11,5; II-4,3,2,6,7,9,13

C.I-13,8,6,2,10,9; II-9,3,8,1,4,6,13 D.I-13,6,8,9,2,1; II-3,5,9,8,11,7,5

7.Nafas olishning qon kislorod bo`yicha donor(I) va retsipiyent(II) bo`ladigan bosqichlari uchun xos bo`lgan xususiyatlarni juftlang.

1.gaz almashinuvidan so`ng qon yurakka klapanli qon tomir orqali boradi 2.kapillarda sodir bo`ladi 3.deltasimon muskul bilan qon o`rtasida sodir bo`ladi 4.yuqoridan past bosimga o`tish sodir bo`ladi

5.gaz almashinuvda ishtirok etadigan qon yurakni chap qorinchasidan chiqqan 6.shu gaz almashinuvda ishtirok etayotgan qon dastlab uch tavaqali so`ng esa yarim oysimon klapan orqali o`tib so`ng qon aylanish doirasiga chiqqan 7.shu gaz almashinuvi sodir bo`lgandan so`ng qon yurakka to`rtta vena orqali boradi 8.alveolar bilan qon o`rtasida sodir bo`ladi 9.butun tanada sodir bo`ladi

A.I-4,2,3,9,5; II-2,8,1,7,4 B.I-5,8,1,2,3; II-7,2,4,6

C.I-3,9,5,1; II-2,4,6,8,7 D.I-2,4,9,6,4; II-4,1,5,8,6
8.Quyidagilardan uglevod(a) va oqsil(b) almashinuvida ishtirok etadiganlarini aniqlang.

1.meda osti bezi 2.quloq oldi 3.jigar 4.C 5.samatotrop 6.o`t suyuqligi 7.medaning shilliq parasdasi ostidagi mayda bezlar 8.timozin 9.glukokortikoid

10.vorsinkali ichak devoridagi bezlar 11.tiamin

A.a-9,4,1,2; b-3,1,4,5,7 B.a-2,4,3,9; b-9,1,2,10,9

C.a-1,3,4,7; b-4,3,5,10 D.a-2,1,4,3,7,9; b-5,1,9,10,11,6
9.D vitamini(a) va paratgarmon(b) bilan bo`g`liq bo`lgan o`zgarishlarni aniqlang.

1.yetishmasligi suyaklanish jarayoniga ta`sir ko`rsatadi 2.kamayib ketishi hisobiga sezuvchi neyronning aksoni qo`zg`aluvchanlikni yetkazishi sustlashadi 3.dastlab odamning mimika muskullarida belgi beradi 4.yetishmasligi hisobiga tayanch harakatlanish sistemasining faqat skelet qismida o`zgarishlar yuzaga keladi 5.organizmda yetishmasligi hisobiga umurtqa suyaklarining yumshab qolishi kuzatiladi 6.ko`payib ketishi hisobiga ikki boshli muskullarning miofibrillariga qo`zg`aluvchanlik borishi kuchayadi 7.asosan odamning nerv-muskul sistemasida belgilari namoyon bo`ladi 8.asosan belgilari qad-qomatda namoyon bo`ladi 9.Yetishmasligi ayrim tuzlarni almashinuvini buzilishiga olib keladi

A.a-1,9,4; b-2,7,1,9 B.a-5,9,1; b-5,1,3,6

C.a-9,4,1,5; II-7,2,5,1 D.a-9,5,1; b-3,1,7,9

10.Quyidagilardan tuzlar almashinuvida ishtirok etadiganlarini aniqlang.

1.barcha ayrish organlari 2.endokrin bezda joylashgan ichki sekretsiya bezining garmonlari 3.tiroksin 4.terning derma va gipoderma qavatidagi bezlar 5.odamning epiteliy hujayralarida sintezlanadigan vitamin 6.asl teri qavatidagi ekzokrin bezlar 7.glukokortikoid 8.minerallokortikoid 9.to`sh suyagi 10.buyrakusti bezining po`stloq qismining ayrim garmonlari 11.samatotrop

A.6,2,14,8 B.10,8,5,6,2 C.9,3,4,10,5 D.3,1,5,7,8,10
11.Adrenalin garmoni hisobiga ….

1.yurak siklining vaqti kamayadi 2.arteriya qon tomirining ritmik ravishda to`lqinlanib turishi ortadi 3.qonni tomirga ishqalanishi ortadi 4.ikki tavaqali klapanlarini ochilishi ko`payadi 5.buyrakda assimiliyatsiya kuchayadi 6.fassiyada dissimiliyatsiya sustlashadi 7.uch tavaqali klapanlarni berkilishlar va ochilishlar soni kamayadi 8.yarim oysimon klapanlarini qorinchalar tomon ochilishlar soni ortadi 9.qonni qon tomirga ta`sirini kuchaytiradi

A.2,4,8,5,9 B.1,9,4,3,7 C.9,5,4,2,1 D.2,7,9,4,3
12.Quyidagi qaysi bezlarda gaz almashinuvi sodir bo`lgandan so`ng hosil bo`lgan vena qoni pastki(a) va yuqori(b) kovak venalar orqali yurakka boradigani bilan juftlang.

1.meda osti bezi 2.timozin hosil qiladigan bez 3.oraliq miya sohasida joylashgan epifiz bezi 4.teri bezlari 5.buyrak usti bezi 6.tiroksin hosil qiladigan bez 7.jins tanlaydigan bez 8.qalqon orqa bezi 9.gipofiz bezi

10.jigar 11.ingichka ichakning bezlari

A.a-1,4,7,11; b-3,6,9 B.a-10,1,11; b-2,6,8,3

C.a-5,1,8,11; b-4,6,8 D.a-7,5,10; a-7,4,6,8

13. Gipofunksiyasi(a) va giperfunksiyasi(b) yuzaga kelishi bilan odamni ozishiga sabab bo`luvchi bezlarni massasini aniqlang.

A.a-30 g; b-80g B.a-100-150g; b-25 g

C.a-70g; b-25 D.a,b-70-80 g

14.Quyidagilardan yosh o`tgan sari ortib boradiganlarini aniqlang.

1.tishlar soni 2.asosiy moddalar uchun sarf bo`ladigan energiya 3.hujayradagi suv 4.suyakka egiluvchanlik beradigan kimyoviy tarkibi 5.qabul qilinayotgan energiya 6.son suyagini tarkibidagi tuz miqdori 7.yurak urishi 8.buyrakda siydik hosil bo`lishi 9.naysimon suyaklar soni

A.1,5,4,8 B.2,1,6,7 C.2,1,9,7 D.6,5,8,2
15.Qachon odamda qo`l-oyoq falaji kuzatiladi?

1.bosh miyani oq moddasi virus bilan zararlanganda 2.bosh miyada mayday qon tomirlar yorilib ketganda 3.tiamin yetimaganda 4.bosh miyanini nerv hujayralari zararlanganda 5.orqa miya zararlanganda 6.paratgarmon miqdori ortganda 7.paratgarmon juda kam miqdorda kamaysa 8.ovqat tarkibidagi ma`lum bir biologic faolligi yuqori bo`lgan modda yetishmasligi hisobiga terida sezuvchanlik kuchib turib so`ngra yo`qolishi hisobiga 9.muskullarga kislorod yetishmaganda

A.1,8,4,9 B.2,6,1,4 C.6,5,1,3 D.9,2,5,7
16. Odamda emulsiyalangan yog` parchalanadigan hazm qilish organini maksimal uzunligini aniqlang.

A.6,3 m B.30 sm C.25 sm D.7,8 m

17.Quiyidagilardan qaysi holatda qoning oqishi tez(I) va sekin(II) bo`ladi?

1.solishtirma massasi 1,06 bo`lgan qonni solishtirma massasi 1,050 bo`lgan qonga nisbatan oqishi 2.qon tomiri tor qoning yopishqoqligi esa nihoyatda past bo`lganda 3.qon tomiri keng qoning yopishqopligi past bo`lganda 4.yurakka adrenalin garmoni tasir qilganda 5.kovak venalarda qon yurakka yaqinlashgan sari 6.qon yurakdan uzoqlashgan sari 7.qon tomirini torligi va qonni yopishqoqligi ortgan sari 8.qon tomir kengligi va qonni yopishqoqligi ortgan sari 9.tomirlar ko`ndalang kesimini yuzasi kattalashgan sari 10.qon plazmasi ortgan sari 11.qon og`irlgi ortgan sari

A.I-3,9,5; II-7,1,6,11 B.I-10,3,4,2; II-11,6,7,1

C.I-5,3,4; II-9,1,6,7,11 D.I-4,2,1,8; II-7,9,1,10

18.Quyidagilardan no`tog`iri ma`lumotni aniqlang.

A.qon tomirini diametiri toraygan sari qon bosimi kamayib boradi

B.agar sistolik hajm o`zgarmasa u holda yurak urishini tezlashishi qon bosimga tasir ko`rsatmaydi

C.barcha kapillar qon tomirlarining ko`ndalang yuzasining kesimi aortaga nisbatan katta

D.barcha ma`lumotlar to`g`ri
19. Quyidagilardan ortib borish tartibida joylashtiring.

1.uzun g`ovak suyakka birikkan uzun g`ovak suyaklar soni 2.uzun g`ovak suyaklar soni 3.kalta naysimon suyaklar soni 4.ko`krak qavasini hosil qilishda ishtirok etadigan uzun g`ovak suyaklar soni 5.ham kalta va uzun suyak bilan birikkan uzun suyaklar soni 6.uzun g`o`vak va kalta g`ovakka birikkan g`ovak suyaklar soni 7.to`sh suyagiga bevosita birikkan suyaklar soni 8.ko`krak qafasini hosil qilishda ishtirok etmaydigan uzun suyaklar soni 9.qo`ldagi uzun suyaklar soni 10.oyoqdagi uzun suyaklar soni 11.qovurg`aga birikmaydigan qovurg`alar uchun tayanch bo`lgan suyaklar soni 12.qo`lning yassi suyaklar soni 13.15-16 yoshda suyakka aylanadigan suyaklar soni

A.12,10,9,11,7,8,6,1,4,3 B.12,9,10,11,8,7,4,2,1,3

C.9,11,8,6,7,1,4, D.10,9,11,8,7,6,1,4,2,1

20.Tinch holatda 30 yoshli odamning ma`lum vaqt davomida o`pka ventilatsiyasi bilan yurak sistolik hajmidagi farq 124 l yetganda shu odam shu vaqt ichida o`pkasiga kirgan kislorod CO<sub>2</sub> ga nisbatan qancha litrga ortig`ligini aniqlang.(nafas olish va yurak urishi minimal hisobda hisoblansin)

A.66,9 B.66 C.70 D.69,2

21. Odamning tashqi qovurg`alararo muskullari uchun xos bo`lgan xususiyatni aniqlang.

1.markazi orqa miyaning lordoz qismida 2.unga keladigan impulslar soni bo`yin muskullariga keladigan impulslar soniga teng 3.hujayralari ko`p yadroli 4.yoysimon suyakkalarga payi orqali birikkan 5.o`pka ventilastsiyasi 20 l yetishi uchun u 40 marta qisqarishi kerak 6.shartli va shartsiz refleks asosida boshqarilib turiladi 7.unga keladigan impulslar soni ichki qovurg`alararoga keladigan impulslarga nisbatan ko`p 8.uning ustida katta muskullar yotadi 9.tinch holatda uning miofibrillarini qisqarishi yurakkning mifofibirillarini qisqarishiga nisbatan 4 barabor kuchsiz 10.paylari orqali yetim qo`vurg`alarga birikkan 11.kontraktura holati kuzatilmaydi

A.3,11,4,6,8 B.9,5,3,4,6 C.2,5,4,10,11 D.7,2,1,8
22.Odamning ikki uchi ochiq(a) biri uchi ochiq(b) va ikkala uchi berk(c) bo`lgan sistemalarini gumoral yo`l bilan boshqarishda ishtirok etadiganlarini bilan juftlang.

1.adrenalin 2.tiroksin 3.gipofiz garmonlari 4.CO₂ 5.timozin 6.somototrop 7.O₂ 8.insulin 9.vazopressin

A.a-9,1,2; b-4; c-2,3,6 B.a-2,3; b-4; c-2,1,9

C.a-1,3; b-3,5; c-9,1 D.a-8,2,1;b-5,6; c-1,5,9

22.A vitamini(I) va tiamin(II) yetishmaganda yuzaga keladigan o`zgarishlarni aniqlang.

1.bazi retseptorlarni faoliyati pasayadi 2.himoyalanishni birinchi bosqichida o`zgarishlar sodir bo`ladi 3.silindirsimon hujayralarni bo`linib ko`payishi sustlashadi 4.dastlab harakatlantirivchi neyronni aksonida qo`zg`aluvchanligi kuchayadi so`ng esa ular yo`qaladi 5.sezuvchi neyron dastlab kuchaydi 6.ikki sistemada yallig`lanish sodir bo`ladi 7.motoneyronlarni ishi buziladi 8.ayrim analizatorlarni faoliyati buziladi 9.qo`vurg`alararo muskullarni harakati kuchsizlanadi 10.naysimon suyaklar hosil qilgan bo`g`imlarni bukilish-yozilish holati kuchsizlanadi 11.o`simlarda o`sish va rivojlanish sustlashadi

A.I-1,2,6,11; b-4,8,5,10 B.I-3,1,8,11; II-7,5,10,1,8

C.I-11,2,1,6; II-1,8,5,9 D.I-8,1,3,6; II-9,4,10,1

23. Quyidagilardan o`pka to`qimasida uchraydigan kasalliklarnni aniqlang.

1.plevrit 2.sil 3.rinit 4.bronxit 5.traxeit 6.gripp 7.laringit

A.2,4 B.1,2,5 C.5,2,1,3 D.7,1,2
24.Son suyagining ustki(I) va ichki(II) qismidagi hosil qiluvchi hujayralar uchun xos xususiyatni aniqlang.

1.ular uchun D vitamini katta ahamiyatga ega 2.quyoshni ultrabinafsha nurilari katta ahamiyatga ega 3.odamning umri davomida ko`payadi 4.asosan 25 yoshgacha bo`linadi 5.ularga temir moddasi katta ahamiyatga ega 6.u hujayralar faoliyati buzilishi uzoq davom etsa u holda odamni ko`ngli ayniydi 7.ular uchun somototrop katta ahamiyatga ega 8.yadroli bo`ladi 9.ularni ishi nonormal kechgan odamlarda jismoniy mehnat qilganda nafasi qisadi,yurak urishi tezlashadi va tez charchaydi 10.ular uchun B guruhidagi vitaminlar katta ahamiyatga ega 11.bu hujaylarni faoliyatiga paratgarmon ta`sir ko`rsatadi

A.I-4,9,7,1,2; II-3,8,5,2 B.I-3,1,7,4,9; II-10,6,8,5

C.I-2,1,4,9,11,10; II-5,8,3 D.I-1,7,9,3,8; II-2,9,4,10

25.(2015 DTM) Katta yoshli erkak shikoyat bilan murojat qildi. Uning 1 mm³ qoni tarkibidagi leykositlar-4000 dona, trombasitlar-350000,

eritrositlar soni-4,5 milliard. Maksimal qon bosimi 120, minimal qon bosimi 80 ga teng. Unga qanday tashxis qo’yilgan.

A) gireptoniya bilan kasallangan B) gipotoniya bilan kasallangan

C) leykositoz D) leykopeniya

26. Asab tizimi funksiyasining takomillashuvida (I), to’qimalardagi moddalar almashinuvining kuchayishida (II) va organizmdagi moddalar almashinuvi jarayoni normal takomillashuvida (III) ishtirok etuvchi gormonlami aniqlang.

1-tiroksin 2-katexolamin 3-paratgormon

A) I-3; II-1; III-1 B) I-2; II-3, III-1 C) I-3, II-2, III-1 D) I-1, II-2, III-l
27.Tiroksin garmonni ko`payishi hisobiga kuchayadigan(a) timozin garmoni ko`payishi hisobiga susayadigan(b) bezlar uchun xos bo`lgan xususiyatlarni aniqlang.

1.bir kecha kunduzda ajtaradigan mahsuloti ikkilamchi siydikka nibatan 2-3 barobar kam 2.to`qimasi ikkiga ajralgan 3.turli xil fermentlar ajratadi 4.mahsulotini organizmni ichki muhitiga quyadi 5.son sihatdan hamma odamda turlicha 6.asosiy vazifasi o`smirlik davrida boshlanadi 7.uning massasi oraliq miyaning asosida joylashgan bezga nisabatn 10 barobar ko`p 8.suyak bilan himoyalangan 9.muhitga binoan so`lak bezlari susaygan paytda bu bezlar kuchayadi 10.bu bez joylashgan joyda ko`pincha yog` bezlari joylashgan bo`ladi 11.uning mahsuloti erkak va ayollarda bir xil

A.a-5,2,9,11; b-2,4,3,6 D.a-10,5,9; b-8,6,7,2,4

C.a-9,11,1,5; b-7,8,6,2,4 D.a-8,9,10; b-7,5,3,4

28.Agar ma`lum bir odamda 1,22 l ikkilamchi siydik hosil bo`lsa shu vaqt davomida buyrak orqali o`tgan qonni yurak qon tomirga chiqarishi uchun ikki tavaqali klapanlar necha marta o`chilishi kerak(barcha narsani maksimal hisobda hisobda hisoblang.Qonni 60% ini plazma tashkil qiladi)

A.2100 B.100000 C.4320 D.6480

29.Oybek domilani oyog`ining uzun naysimon suyaklaridagi jami fosfat tuzlari 0,62 kg bo`lib shu odamning asosiy moddalar almashinuvini ta`minlash uchun sarflangan energiyani 15%ni bir kecha-kunduzda ovqat tarkibidagi yog`dan hosil bo`lgan energiyaning 34,8 %i sarf bo`ldi.Bir kecha kunduz davomida ovqat tarkibidagi barcha uglevodning parchalanishdan hosil bo`lgan energiyani yog` hosil qilgan energiyaga nisbati 2,28:1, oqsilga esa 4,6:1 bo`lsa.Shu odam istemol qilgan organik moddasini aniqlang.(shu odamning 48% tayanch-harakatlanish sistemasi tashkil qilib suyaklarining 32%ini uzun naysimon suyaklar tashkil qiladi.Uzun naysimon suyaklarni 40% ini qo`l suyaklari tashkil qiladi)

A.710 B.649 C.719 D.650

30. Tashqi muhit→alveola→kapillar→muskul shu bo`yicha qaysi gaz harakatlanishi va bosimi qanday bo`lishligini aniqlang.

A.O₂ bosimi pasayib boradi B.O₂ bosimi ortib boradi

C.CO₂ bosimi pasayib boradi D.CO₂ bosimi ortib boradi