1-variant “Umumiy kimyoviy texnologiya” fanining mazmuni, predmeti va metodi. Fanning mazmuni, vazifalari, predmeti va metodi

69-variant
1. Yoqilg`i turlari. Neft asosida olinadigan alifatik, aromatik va boshqa moddalar.

Organik yoqilg'i (ko'mir, neft, gaz).Organik yoqilg'i tarkibida uglerod va vodorod ustunlik qiladi, shuning uchun u ko'pincha uglevodorod yoqilg'isi deb ataladi. Bugungi kunda uglevodorod yoqilg'isi energiyaning asosiy manbai bo'lib, kelgusi o'n yilliklarda ham shunday xizmat qiladi. Ko'mir, neft va tabiiy gazni yoqish dunyo energiya iste'molining 80% ga yaqinini ta'minlaydi. Jahon elektr energiyasi ishlab chiqarish ham hozirda asosan qazib olinadigan yoqilg'i (60 - 65%) tomonidan ta'minlanadi.Neft tarkibi: parafinik - to'g'ri va tarmoqlangan zanjirli alkanlardan iborat; naftenik - to'yingan tsiklik uglevodorodlarni o'z ichiga oladi; aromatik - aromatik uglevodorodlarni (benzol va uning gomologlarini) o'z ichiga oladi. Komponent tarkibi murakkab bo'lishiga qaramay, moylarning elementar tarkibi ko'proq yoki kamroq bir xil: o'rtacha 82-87% uglevodorod, 11-14% vodorod, 2-6% boshqa elementlar (kislorod, oltingugurt, azot).

2. Issiqlik almashinishi qurilmalarining xisobi.
Иссиқлик алмашиниш қурилмаларини иссиқлик хисоби. Иссиқлик алмашиниш қурилмаларини лойихалаш учун турли ҳисоблаш ишлари бажарилади. Ҳисоблаш уч қисмдан иборат бўлади: а) иссиқлик хисоби; б) конструктив ҳисоблаш; в) гидравлик хисоби.Қурилмаларнинг иссиқлик хисобидан асосий мақсад, зарур бўлган иссиқлик алмашиниш юзаси F ни топишдир. Бундай иссиқлик хисоби натижасида қуйидагилар аниқланади: 1) ўртача ҳароратлар фарқи ва иш муҳитининг ўртача ҳароратлари; 2) иссиқлик миқдори ва иш жисмларининг сарфи; 3) иссиқлик ўтказиш коэффициенти; 4) иситиш юзаси.Иссиқлик хисоби конструктив ва гидравлик ҳисоблаш билан узлуксиз боғлиқликда олиб борилади. Ҳисоблаш учун қуйидаги бошлангич маoлумотлар берилган бўлиши керак:1) иситилаётган эритманинг миқдори, G кг/с;2) эритманинг концентрацияси, с %; 3) эритманинг бошлангич ва охирги ҳарорати, t_б, t_о;
4) иситгичнинг тури – вертикал, горизонтал, йуллар сони;5) иситувчи буғнинг босими, Р Па ёки ҳарорати, t⁰C;
6) пўлат трубаларнинг ички ва ташқи диаметри, d_и ва d_т , мм;7) трубаларнинг узунлиги, l м;
8) эритманинг ҳаракат тезлиги, w м/с; 9) иситиш юзасидан фойдаланиш коэффициенти, .