1-variant “Umumiy kimyoviy texnologiya” fanining mazmuni, predmeti va metodi. Fanning mazmuni, vazifalari, predmeti va metodi

2-variant
1. Kimyoviy va mexanik texnologiyalar haqida tushuncha.
2. Turli jinsli sistemalarni ajratish.
3. O’ta sovutish jarayonini tushuntiring?
1-savolga javob




2-savolga javob Turli jinsli sistemalarni ajratish uchun qoʼyidagi gidromexanik usullardan foydalaniladi - choʼktirish;- filtrlash;- sentrifugalash;- suyuqlik yordamida ajratish.Ogʼirlik kuchi, inertsiya kuchlari, jumladan markazdan qochma kuch va elektrostatik kuchlar taʼsirida suyuq va gaz sistemalari tarkibidan suyuqlik yoki qattiq jism zarrachalarini ajratib olish usuli choʼktirish deb yuritiladi. Аgar choʼktirish ogʼirlik kuchi taьsirida amalga oshirilsa, bu jarayon tindirish deyiladi va undan birlamchi ajratish uslubi sifatida foydalaniladi.Suyuq va gazsimon aralashmalarni gʼovak strukturali material (filtrlovchi material) yordamida ajratish filtrlash deb ataladi. Ushbu jarayonni amalga oshirish paytida suyuqlik va gaz filtrlovchi material gʼovaklari orqali oʼtadi, qattiq modda zarrachalari esa material yuzasida ushlanib qoladi. Filtrlashjarayoni asosan suspenziya va changlarni bosim ostida yoki markazdan qochma kuch taьsirida toʼla tozalash uchun qoʼllaniladi.Suspenziya va emulьsiyalarni markazdan qochma kuchlar taьsirida, yaxlit yoki gʼovakli toʼsiqlar yordamida ajratilsa, bu jarayon sentrifugalash deb ataladi. Ushbu jarayon paytida choʼkma (qattiq faza) va fugat (tiniq suyuqlik fazasi) hosil boʼladi.Suyuqlik yordamida ajratish usuli asosan gazlar tarkibidagi qattiq jismning oʼta mayda zarrachalarini ushlab qolish uchun qoʼllaniladi. Jarayon ogʼirlik yoki inertsiya kuchlari taьsirida olib boriladi. Suspenziyalarni filtrlash Suspenziya va changli gazlarni filtrlovchi toʼsiqlar orqali oʼtkazish yoʼli bilan tozalash jarayoni filtrlash deyiladi. Jarayon davomida suyuqlik yoki gaz filtrlovchi toʼsiq gʼovaklaridan oʼtib ketadi, gʼovaklar oʼlchamidan katta boʼlgan zarrachalar esa toʼsiq yuzasiga choʼkma shaklida yigʼiladi. Kelgusida choʼkmaning oʼzi ham filtrlovchi material boʼlib xizmat qiladi.Filtrlovchi material sifatida mayda teshikli toʼrlar‚ ipli gazlamalar‚ sochiluvchan materiallar (qum‚ shagʼal‚ pista koʼmir‚ bentonitlar)‚ keramika‚ jun, sintetik materiallar va boshqalar ishlatiladi..Filtrlash jarayonida aralashmaning ayrim mayda zarrachalari filtrlovchi material gʼovaklarini toʼldiradi. Shunga koʼra, filtrlashning quyidagi ikkita uslubi mavjud:- choʼkma qatlami hosil qilish yoʼli bilan filtrlash;-filtrlovchi material gʼovaklarini toʼldirish orqali filtrlash.