1. Tok manbalari

Plastinalar muddatidan avval yemirilishi va qayishib ketishi. To‘la zaradlanib bo‘lgan akkumulatorni yana uzoq vaqt davomida zaradlash
toki ostida qoldirish, plastinalarni muddatidan avval yemirilishning asosiy sabablaridan biri hisoblanadi. Ma’lumki, o‘ta zaradlash vaqtida tok, asosan, suvning elektroliz bo‘lishiga, ya’ni vodorod bilan kislorodga parchalanishiga sarf bo‘ladi. Elektroliz natijasida ajralib chiqayotgan kislorod, musbat plastinalarning qo‘rg‘oshin panjaralarini oksidlab, uni sekin-asta PbO₂ ga aylantiradi va yemirilishga olib keladi.
Plastinalarining yemirilishi yana quyidagi hollarda sodir bo‘lishi mumkin:

• 
  zaradlash jarayonining oxirida tok qiymatining katta bo‘lishi va elektrolit qattiq "qaynab" ketishi, faol massaning mayda g‘ovaklaridan otilib chiqayotgan havo pufakchalari tezligining ortishi va natijada, plastinadagi faol massaning yumshashi va ushalib tushib ketishi;
  
• 
  elektrolit temperaturasini me’yoridan oshib ketishi, elektrolit tarkibida azot, xlorid va sirka kislotalarining bo‘lishi yoki kimyoviy toza bo‘lmagan sulfat kislota ishlatilishi-musbat plastinalarning panjaralarini korroziyaga chalinishi;
  
• 
  elektrolit tarkibidagi suvning muzlab qolishi;
  
• 
  akkumulator avtomobilda yaxshi mahkamlanmaganligi.
  

Akkumulator batareyasini zaruratsiz ketma-ket va katta tok bilan razrad qilinganda, masalan startyor ulanganda, plastinalar qizib, qayishib ketishi mumkin. Ayniqsa bunday hodisa ko‘prok musbat qutbli plastinalarda uchraydi. Plastinalar qayishishi natijasida separatorlarni teshib o‘tib, o‘zaro qisqa tutashishi mumkin. Bundan tashqari, plastinalar qayishishi, ularni qoplab turgan faol massada darzlar hosil bo‘lishiga va keyinchalik plastina panjarasidan tushib ketishiga olib keladi.


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YHATI
1. A.I. Komilov, K.A. SHaripov, N.T. Umirov, I.M.Marupov, R.T.Rustamov Traktor va avtomobillar. Toshkent «Talkin» - 2003. (lotin alifbosida)
2.SHoumarova M., Abdillaev T. kishlok xujaligi mashinalari. Toshkent, Ukituvchi 2002y. (darslik).
3.F.B.Evdokimov Umumiy elektrotexnika T.Ukituvchi.1995. (darslik).
4.A.Obidov Mashina-traktor parkidan foydalanish. Toshkent, "Tafakkur qanoti", 2013. (darslik).
5.SH.M.Mirziyoev Tankidiy taxlil, kat’iy tartib intizom va shaxsiy javobgarlik- xar bir raxbar faoliyatining kundalik koidasi bulishi kerak. O‘zbekiston vazirlar maxkamasining 2016 yil yakunlari va 2017 yil istikbollariga bagishlangan majlisdagi O‘zbekiston Respublikasi prezidentining nutki.Xalk suzi gazetasi 2017 yil 16 yanvar, №11.
6.SH.M. Mirziyoev Erkin va farovon demokratik Uzbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. Toshkent, "Uzbekiston" NMIU, 2017. - 29 b.
7.SH.M. Mirziyoev qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini
ta’minlash yurt tarakkiyoti va xalk farovonligining garovi. "Uzbekiston" NMIU, 2017. - 47 b.
8.SH.M. Mirziyoev Buyuk kelajagimizni mard va oliy janob xalkimiz bilan birga kuramiz. "O‘zbekiston" NMIU, 2017. - 485 b.
9.O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va vazirlar maxkamasi agrar sektor buyicha kabul kilgan karorlari.
10.SHoumarova M., Abdillaev T. Qishlok xujaligi mashinalani.
Toshkent 2006y. (lotin alifbosida darslik).
11.Xudoyarov A.N., Abdullaev D.A., Abdimominov I.I., YUldasheva M.A. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini mexanizatsiyalashtirish fanini o‘qitish metodikasi (o‘quv qo‘llanma) Andijon, “Step by step print” MCHJ bosmaxonasi, 2019y. 275 b.
12.Xudoyarov A.N., YUldasheva M.A. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini mexanizatsiyalashtirish faninig o‘quv-uslubiy majmuasi.2019 y.