1-Tema. Kirisiw Qaraqalpaq tili mámleketlik til. Qaraqalpaq jazıwı hám onıń tariyxı Tayanısh sózler



Download 0,78 Mb.
bet75/103
Sana16.07.2021
Hajmi0,78 Mb.
#121327
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   103
Bog'liq
bes 14 [42](3)

I bet

II bet

III bet

Ataw

  • ózim

ózin

ózi

İyelik

  • ózimniń

ózińniń

óziniń

Barıs

  • ózime

ózińe

ózine

Tabıs

  • ózimdi

ózińdi

ózin

Shıǵıs

  • ózimde

ózinde

ózinde

Orın

  • ózimnen

ózińnen

ózinen


5. Jámlew almasıqları. Qanday da bir zatlardı, olardıń belgilerin yamasa qubılıslardı belgisiz muǵdarda ulıwmalastırıp, jıynaqlap, toplap kórsetetuǵın almasıqlar jámlew almasıqları dep ataladı. Jámlew almasıqlarına qaraqalpaq tilindegi bar, barlıq, bári, bárshe, pútkil, duyım sózleri, arab tilinen kirgen tamamı, jámi, gúlli, gúllán, áhli sózleri hám tájik-parsı tillerinen kirgen hámme sózi kiredi. Olardıń mánileri bir-birine kútá jaqın sinonimles bolıp keledi. Bárshe, tamamı, gúlli, áhli sózleriniń qollanılıwı basqa almasıqlarǵa qaraǵanda házirgi qaraqalpaq tilinde bir qansha sheklengen. Jámlew almasıqlarınıń ózi ulıwmalıqtı, jıynaqlawdı bildiretuǵın bolǵanlıqtan olarǵa kóplik affiksi jalǵanbaydı.

6. Belgilew almasıqları. Qanday da betti, zattı yamasa onıń belgisin basqalarınan ajıratıp, belgilep kórsetedi. Almasıqtıń bul túrine qaraqalpaq tilinde hár sózi kiredi hár kim, hár qanday, hár qaysısı, hár nárse, hár bir, qay-qaysısı hám t.b. Belgilew almasıqlarınıń hesh qaysısına da betlik affiksleri ónimli jalǵanbaydı.

7. Belgisizlik almasıqları. Qanday da bir bettiń, zatlardıń, qubılıstıń yamasa olardıń belgilerin sóylewshi menen tıńlawshıǵa ele belgisiz ekenligin kórsetedi. Belgisizlik almasıqları jasalıwı hám quramı jaǵınan hár qıylı bolıp keledi. Belgisizlik almasıqlarına tómendegi sózler kiredi bir, birew, birew-mirew, bir qatar, bir qansha, álle kim, álle qanday, geypara, gey birew, bazı birew, neshshe bir, pálenshe, tólenshe hám t.b.


Download 0,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish